Elektrik enerjisi kullanımı toplumun vazgeçilmez ortak gereksinimlerindendir. Elektrik enerjisi üretimi, iletimi ve dağıtımının kamu hizmeti niteliği taşıması nedeniyle kamusal bir faaliyet olarak her türlü kâr ve rant ilişkisinden arındırılmış, kesintisiz, kaliteli ve ucuz (erişilebilir) olarak halka sunulması esas olmalıdır. Serbest piyasa anlayışı içinde yürütülen ve adına elektrik borsası da denilen mekanizmasında kamu adına serbest üretim şirketlerinden satın alınan elektrik enerjisinde zaman zaman akıl ve mantık dışı fahiş fiyatlar oluşmaktadır. Özel sektörün kar alanına ve hırsına açılmış bu piyasada elektrik enerjisi kWh birim bedelinin artış olarak kullanıcıya ve sanayiciye döneceği çok açıktır. Elektrik Dağıtımında Özeleştirme Amaçlarını Sağlamadı; Elektrik dağıtım bölgelerinde varlıkların daha verimli işletileceği, maliyetlerin azalacağı, kayıp kaçağın düşürüleceği, elektrik enerjisi arz güvenliğinin sağlanacağı ve arz kalitesinin artırılması, enerji fiyatlarının düşeceği söylenerek özelleştirmelere hız verilmiştir. Elektrik üretimi, toptan satışı ve dağıtımında, rekabet getirileceği gerekçesiyle kamu varlığı özelleştirmeler eliyle yok edilirken, dağıtımda tek bir özel sektör şirketler grubunun, sektörün %30`unu kontrol altında tutabilmesi, rekabet hukukuna uygun görülebilmektedir. Belli başlı birkaç grup, gruba bağlı farklı şirketler eliyle, sadece elektrik dağıtımında değil, üretimi ve tedariki alanlarında da faaliyet göstererek yatay ve dikey bütünleşme ile hâkimiyet tesis etmeyi amaçlamaktadır. Kamu tekeli yerini hızla az sayıda özel tekele bırakmaktadır. Halen iki grubun elektrik dağıtımında payı %60 düzeyindedir. Ulus ötesi enerji şirketlerinin birçoğu Türkiye`de faaliyete başlamış olup, faal özel sektör şirketleriyle birleşmeler, devralmalar da gündemdedir. Türkiye elektrik enerjisi sektörü son iki yılda sürekli sıkıştırılmakta olan bir özelleştirme cenderesinin içinde. Dağıtım bölgelerinin ardından Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) uhdesindeki termik ve hidroelektrik santraller da özelleştiriliyor. Özelleştirme programına girecek termik santraller ise, Afşin-Elbistan A ve B dışında; Ambarlı Doğalgaz (1.351 MW), Ambarlı Fuel Oil (1,170 MW), Aliağa Doğalgaz (180 MW), Bursa Ovaakça Doğalgaz (1,400 MW), Hopa Fuel-Oil Santrali (50 MW) Ovaakça Doğalgaz Santrali; Elektrik Üretim A.Ş.`ye ait 29 HES ve doğalgaz elektrik üretim santrali özelleştirme programına alınırken, Bursa`daki Ovaakça Doğalgaz Çevrim Santrali`nin da özelleştirilmesi için düğmeye basıldı. Bursa`nın elektrik gereksinimini karşılamak amacıyla Türkiye Elektrik Üretim AŞ (TEAŞ) tarafından kentin kuzeyinde Ovaakça köyü sınırları içinde ve yaklaşık 1 kilometre doğusunda yaptırılan doğalgaz kombine çevrim santrali, inşaatının tamamlanmasından sonra, 28 Kasım 1998 günü üretime başladı. Japon Mitsubishi firmasının önderliğindeki bir konsorsiyum tarafından 512 milyon dolara inşaatı tamamlanan santral, Türkiye`nin en büyük ve en etkin enerji santralı olarak öne çıktı. Kapasite; Üretim kapasitesi 1400 megavat olan santral, her biri 704.9 megavat gücünde iki kombine çevrim bloğundan oluşuyor. Her bir kombine çevrim bloğunda, iki adet gaz türbini, iki adet atık ısı kazanı ve bir adet buhar türbini bulunuyor. Ayrıca santralde su arıtma tesisleri de yer alıyor. Yılda yaklaşık 1.7 milyar metreküp doğalgaz tüketilerek 9.5 milyar kilowatsaat elektrik enerjisi üretiliyor. Tam kapasite çalıştığında Bursa`nın tamamının tükettiği doğalgazı tüketebilen santral, ayrıca Marmara Bölgesi`nin elektriğini sağlıyor.. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı`nın Bursa Doğalgaz Santralı özelleştirme kapsam ve programına almış ve 26 Kasım 2015 Perşembe günü yapılacak ihale ile santral özelleştirilecektir. Ovaakça Özelleştirmesinde Kamu yararı yoktur; Santral 15 yıllık üretim hayatında senelik en fazla üretim yaparak işletme rekorları kırmış bu 15 yılda toplamda 102.489.072 MWh lik üretimle EÜAŞ ve Türkiye`nin önemli elektrik üretim merkezi olmuştur. Enerji piyasasında fiyat politikasını uygun bedeller çerçevesinde tutabilen önemli büyük bir santraldir. Sanayicimiz ve halkımızın uygun fiyattan elektrik kullanmasını sağlamaktadır. Daha önceki yıllarda görülmüştür ki santral gaz sıkıntısı veya bakım çalışmalarından dolayı kısa süreli de olsa çalışmadığı zamanlarda enerji fiyatları fahiş pozisyonlara çıkmıştır. Böylelikle, eğer santralin satışı söz konusu olursa enerji fiyatlarında müthiş bir yükselme söz konusu olacaktır. Bu da en büyük girdisi enerji olan sanayicimize ve halka yansıyacaktır. Enflasyonumuzu etkileyecek, ihracatımızı olumsuz yönde etkileyecektir. Daha önce santralin devre dışı kaldığı zamanlardaki enerji fiyatları EPDK ‘dan açıkça gözlemlenebilir. Santralin 154 000 V ve 380 000 V gerilimli iki çıkışının bulunması ve 1400 MW gücü nedeniyle Türkiye sanayisinin kalbi sayılan Marmara bölgesi ve Bursa için stratejik bir öneme sahiptir. Santralin, bu büyüklükteki santrallere göre çok kısa sürede devreye girip çıkma özelliğinin olması, kolay yük atıp kolay yük alabilmesinden dolayı ülkemizin enerji hatlarını dengelemekte lider rol oynamaktadır. 2006 yılında İstanbul başta olmak üzere 13 il 8-10 saat süreyle elektriksiz kaldı. 31 Mart 2015`de saat10:36`da şebekenin çökmesi sürecinde yetkililerin sistemi ülkenin doğusundaki hidrolik santrallerden beslenme durumu da özel sektörün fiyat süreçleriyle ilgilidir. Bu santralin özelleştirilmesi halinde bu ve benzeri durumların yaşanması kacınılmaz olacaktır.. Marmara bölgesi sanayisinin 1 saat çalışmadığı takdirde oluşabilecek ekonomik zarar satıştan kazanılacak paradan kat kat daha fazladır. Santral bölgedeki sanayi kuruluşlarına sağlıklı ve kesintisiz enerji vermektedir. Bu özelleşme kamunun çıkarına değil, zararına olacaktır. Özel sektör önce kârlılığı düşüneceği için üretim anlayışı değişmesinin büyük sıkıntılara yol açabilecektir. Alım garantili projeler 2019`da bitiyor. Türkiye elektrik üretimindeki açığı kapatabilmek için doğalgaz çevrim santrallerini üretilen elektriği alım garantisi vererek teşvik etti. Enka firması da bunun üzerine Ovaakça Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı inşaatı ile birlikte Adapazarı ve İzmir Aliağa`da 3 büyük proje gerçekleştirdi. Teşvik unsuru olan alım garantisi 2019 yılında sona eriyor. Süre sona ermeden Ovaakça`nın satılması manidar bulunurken, özel sektör açısından cazibe kalkacağı için 2019 sonrasında olası bir elektik sıkıntısı tehlikesi de vardır. Özelleştirme elektrik fiyatını artırır Türkiye`de şu anda elektriğin kilovat saati 10 cent`e, yani 27 kuruşa mal ediliyor. Ancak EÜAŞ kamu kuruluşu olduğu için fiyatı düşük tutabiliyor ve elektriği hafta sonları gündüz 19-20 kuruş, gece de 4-9 kuruşa kadar indirebiliyor. Ancak, Ovaakça Doğalgaz Kombine Çevrim Santralı`nın özelleşmesiyle üretim gücü el değiştirdiğinde, özel sektörün bu fiyatlara inebilmesi mümkün görülmüyor. 1400 MW gücüyle ülkemizde tüketilen enerjinin yüzde 6`sını karşılayan,15 yıllık üretim hayatında yıllık en fazla üretim yapan işletme rekorları kıran, Santralın gaz sıkıntısı ya da bakım nedeniyle çalışmadığı dönemlerde enerji fiyatları fahiş rakamlara çıktığı bilinirken, Eğer satışı söz konusu olursa enerji fiyatları çok artar. Bu büyüklükteki santrallere göre çok kısa sürede devreye girip çıkması, kolay yük atıp kolay yük alabilmesi nedeniyle enerji hatlarını dengelemede lider rol oynuyor. Ovaakça Santralı bölgedeki sanayi kuruluşlarına sağlıklı ve kesintisiz enerji veriyor. Bugüne kadar da kamu zararına yol açmadı. Çalışanların maliyeti yüzde 1`i bile bulmuyor. Genel olarak enerji planlaması, özel olarak elektrik enerjisi ve doğal gaz, kömür, petrol vb. enerji kaynaklarının üretimi ile tüketim planlamasında, strateji, politika ve önceliklerin tartışılıp, yeniden belirleneceği, toplumun tüm kesimlerinin ve konunun tüm taraflarının görüşlerini ifade edebileceği geniş katılımlı bir "ULUSAL ENERJİ PLATFORMU" oluşturulmalıdır. Enerji kullanımının doğal bir ihtiyaç halini aldığı ve toplumun ortak gereksinimi olduğu gerçeğini temel alan bir anlayışla; • Elektrik enerjisinde üretimden tüketime kadar geçen süreçte merkezi bir planlama anlayışını benimseyen, kamusal yararı ön planda tutan, • Yerli ve yenilenebilir ülke kaynaklarından azami ölçüde yararlanmayı hedef alan ve ulusal çıkarları gözeten, • Kültür ve tabiat varlıklarını koruyan, doğal yaşamı tahrip etmeyen, bir enerji politikasına yönelim vazgeçilmez olmuştur. Özelleştirmeler durdurulmalıdır. Enerji üretim, iletim ve dağıtımında kamu kaynaklanın kamunun yönetiminde etkin bir şekilde sürdürülmesi gerekmektedir. 12.11.2015 TMMOB Bursa İl Koordinasyon Kurulu |
Hakkımızda
BURSA OVAAKÇA DOĞALGAZ SANTRALİ ÖZELLEŞTİRMESİ YANLIŞTIR.
