Türkiye‘nin yakın komşularıyla ticari ilişkilerini geliştirmesi öngörülürken, Irak Hükümeti‘ne bağlı kamu işletmeleri tarafından yapılan makine alımlarında, şartnamelerde Japonya, Avrupa ülkeleri ve ABD kaynaklı olma koşulu yer alıyor. Bu da, Türk makine imalatçılarının Irak‘taki kamu işletmelerine makine ihracatının önündeki en büyük engel olarak duruyor. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Makina Mühendisleri Odası (MMO) Bursa Şubesi Başkanı İbrahim Mart Türk sanayisinin gelişmesindeki en önemli unsurlardan biri olan makine imalat sanayi olduğunu ve yerli üretimin yanı sıra ihracatın da desteklenmesinin gerek ülkenin gelişimi gerekse istihdam yaratılması açısından hayati öneme sahip olduğunu dikkat çekerek "Özellikle yakın komşu ülkelerle gelişen ihracat potansiyeli pek çok sektörün yanı sıra makine imalatçıları açısından da bir fırsattır. Ancak, üyelerimizin odamıza yaptığı bildirimler gösteriyor ki, ne yazık ki, ülkemizle ticari ilişkinin en yoğun olduğu düşünülen Irak‘ta kamu işletmeleri tarafından yapılan satın alma ihalelerine Türk firmaları katılamamaktadır" diye konuştu. 2009 YILINDAN SARKAN SORUNLAR Başkan Mart, Makine imalatçılarının bir süredir Irak kamu ve özel işletmelerinin ihtiyacı olan makinelerin ihracatını gerçekleştirdiklerini daha sonra ise ihale şartnamelerine konulan kaynak kısıtlaması nedeniyle sorun yaşandığını belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: " Ancak, üyelerimizin aktardığına göre, 2009 yılı itibarıyla Irak‘taki tablo değişmiştir. Irak‘taki en büyük makine alıcısı devlettir ve yine Irak‘taki kamu işletmelerindeki teknik şartnamelerde menşei olarak Avrupa, Japonya ve ABD ibarelerinin yer almaktadır. Hal böyle olunca da, ülkemizdeki makine imalatçıları Irak‘taki ihalelere katılamamakta ve çok büyük miktarlarda oluşacak bir ekonomik girdi ve ihracat böylece yapılamamaktadır. 2009 yılında başlatılan uygulama 2010 yılı itibariyle de sürmektedir." Savaş sonrasında yeniden yapılanan Irak‘a yapılan ve yapılacak olan ihracatın Türkiye‘nin yanı sıra Bursa makine imalat sanayi açısından da büyük öneme sahip olduğunu vurgulayan Başkan İbrahim Mart, sorunun çözümü konusunda Sanayi Bakanlığı‘na görev düştüğünü belirtti. ÖNEMLİ MADDİ KAYIPLAR SÖZKONUSU Irak hükümeti tarafından uygulamaya konulan şartname engeli nedeniyle Türkiye‘deki makine imalatçılarının ihalelere giremediklerini yineleyen Başkan Mart maddi kayıplar konusunda ise şu bilgileri verdi: "Örneğin geçen yıl yapılan ihalede bir Irak kamu işletmesinin ihtiyacı olan yaklaşık 5 milyon 500 bin Euro‘luk hidrolik pres, 1 milyon Euro‘luk plazma kesmeler ve 2 milyon Euro‘luk lazer kesme makineleri ihalelerine girilememiştir. Bu sadece bir tanesidir ve bunun gibi pek çok ihaleye daha Türk firmaları katılamamıştır." Irak‘taki çeşitli pazarlama firmalarından edinilen bilgilere göre, şartnamelere konulan ve alımları Japonya, AB ülkeleri ve ABD ile kısıtlayan ibarenin Irak Sanayi Bakanlığı‘ndaki bir yetkilinin emri tarafından koydurulduğunu kaydeden Mart, keyfi bir uygulamayla karşı karşıya olunduğu yönünde izlenim edinildiğini ifade etti. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‘nın acilen harekete geçerek durumun Türk imalatçıları lehine düzenlenmesi için gerekli girişimlerde bulunması gerektiğini söyleyen Başkan Mart, Irak‘taki kamu kurumlarının alımlarındaki uygulamanın adeta Türk makine imalatçılarına ambargo gibi olduğuna dikkat çekti. Konuya yönelik Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nezdinde çeşitli girişimlerde bulunulduğunu ve sonucu beklediklerini söyleyen Mart, şartnamedeki hükümlerin Türk imalatçıları lehine düzenlenmesi halinde iki ülke arasındaki ticarete yönelik engellerin kalkacağını ve ticaretin geliştirilmesi yönünde önemli bir adım atılmış olacağını belirtti. |