GAP illerindeki tekstil firmalarına yönelik yapılan bir araştırmaya göre, bazı illerde kayıtlı çalışana rastlanmazken, diğerlerinde ise oran çok düşük seviyelerde.
Türkiye Mimar ve Mühendisler Odalan Birliği (TMMOB) Makine Mühendisleri Odası‘nın yaptırdığı bir araştınrıada, GAP illerindeki kayıtdışılığın devasa boyutlan ortaya çıktı. "GAP İlleri Sanayi Envanteri Araştırma Raporu"nda yer alan ve tekstil firmalarına yönelik yapılan bir ankete göre, Mardin ve Batman‘da personeliyle iş akdi yaptığını söyleyen işletme çıkmadı.
Güven sorunu var İş akdi yapan işletme oranı Diyarbakır‘da yüzde 10,6, Siirt‘te 11,3 ve Gaziantep‘te yüzde 18,5 oldu. Bu firmaların Diyarlrakır, Siirt, Batman ile Gaziantep‘te çoğunlukla 20002004 ve Mardin‘de ise 19951999 yılları arasında kurulmuş işletmeler olduğu belirtildi.
Gazi Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi GAP Araştırma Merkezi ve Abant İzzet Baysal Üniversitesi akademisyenleri tarafından hazırlanan raporda, ölçek gözetilmeksizin GAP bölgesinin 5 ilinden 3 bin 653 tekstil firmasına anket uygulandı ve 1696 firma cevap verdi. Bu işletme sahiplerinin bir yatırım projesi geliştirme durumunda büyük ölçüde aile ve akrabalarına güvendiği saptanırken, özellikle Diyarbakır‘da ciddi ölçüde firmalajın "kimseye güvenmedir ortaya çıktı. Diyarbakır firmalannın yüzde Tinde, Gaziantep firmalarının da yüzde 0, Tinde sendika olduğu; diğer illerde ise sendikalı firma bulunmadığı anlaşıldı. Anket kapsamında "firmaların rakiplerine karşı ne kadar rekabet edebilir olduğu" da incelendi. Buna göre; makina teçhizat konusunda firmaların Diyarbakır‘da yüzde 20,5, Mardin‘de yüzde 31,1, Batman‘da yüzde 33,3, Siirt‘te yüzde 29 ve Gaziantep‘te yüzde 16,2 oranında rakipleriyle rekabet edecek düzeyde olduğu belirlendi. İşgücü niteliği açısından bakıldığında ise bu oranlar; Diyarbakır‘da yüzde 26,5, Mardin‘de yüzde 34,8, Batman‘da yüzde 29,6, Siirt‘te yüzde 29 ve Gaziantep‘te yüzde 15,1 oldu.
AB poiiîikaiarına eleştiri Makina donanım kaynaklarının Diyarbakır, Mardin, Batman ve Siirt‘te yurtiçi; Gaziantep‘te yüzde 47,3 oranında yurtdjgmdan olduğu ortaya kondu.
Raporun sonuç bölümünde ise 1980 sonrası ekonomik gelişmenin ölçek ve bilim temelli değil emek yoğun bir gelişim çizgisi izlediği tespitinin bu illerin tümü için geçerli olduğu belirtildi.
Bu süreçte bölgede gerek istihdam gerek üretim dinamikleri açısından ithal ikameci döneme göre yapısal değişim gözlenmediği ifade edilirken, sektörlere ilişkin planlama, projeksiyon, yenilenme, daha bilimsel üretime yönelme ve markalaşma konularında ivedilikli ve koordineli çalışma yapılması istendi.
Raporda, GAP‘ta gelecekte Avrupa Birliği (AB) desteği ile izlenilebilecek bölgesel gelişme politikalarına da değinildi. Raporda, AB‘nin bölgesel politikalarını bölgesel dengesizlikleri gidermekten çok bölgesel dengesizlikleri hafifletme eksenine kurduğu ve Türkiye‘den beklentisinin de bu yönde olduğu belirtildi. Raporda, AB‘nin bölgesel politikasının "yarışmacı, kendiliğindenci, günübirlik ve planlamadan yoksun bir süreç‘ yarattığı savunulurken, bu sürecin getireceği sakıncalar için de GAP bölgesindcki mevcut yapı nın müsait olduğu belirtildi.
Raporda, GAP bölgesinin 5 ilinde 3 bin 653 tekstil firmasına anket uygulandı. Ankete sadece 1.696 firma cevap verdi. |
Hakkımızda
GAP İLLERİNDE KAYITLI İŞÇİ ÇALIŞTIRAN YOK (REFERANS GAZETESİ-01.11.2007)
