17 AĞUSTOS DEPREMİNİ UNUTMADIK, UNUTTURMAYACAĞIZ!

14 yıl önce, 17 Ağustos`un ilk saatlerinde 03.02`de bir acı yükseldi bu coğrafyada. İzmit‘te, Adapazarı‘nda, Gölcük‘te, Yalova‘da, İstanbul‘da büyük Marmara depremi ile yıkıldık. On binlerce canımızı kaybettik. Yüreğimiz yandı. Bir doğa olayı afete dönüştü.

Artık hepimiz biliyoruz, Ülkemiz dünyanın en etkin ve yıkıcı deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunmaktadır. Geçmişte birçok yıkıcı deprem olduğu gibi, gelecekte de sık sık oluşacak depremlerle büyük can ve mal kaybına uğrayacağımız bir gerçektir. Bu durumu 2 yıl önce bizlere izah eden yüreğimizi yakan VAN depremi olmuştur.

Yurdumuzun %92‘sinin deprem bölgesi içerisinde yer almakta ve nüfusumuzun %95‘inin deprem tehlikesi altında yaşamaktadır. Ayrıca büyük sanayi merkezlerinin %98‘i ve barajlarımızın %93‘ünün deprem bölgesinde bulunduğu bilinmektedir. Son 60 yıl içerisinde depremlerde, sayısı altmış bine ulaşan vatandaşımız hayatını kaybetmiş, yüz yirmi bini aşkın kişi yaralanmıştır. Yaklaşık olarak 420.000 bina yıkılmış veya ağır hasar görmüştür.

Hepimiz biliyoruz: depremler gerçekleşmesi saniyeler süren, Yerküre‘nin doğal süreçleridir ve Türkiye, depremle bir arada yaşamaya mecbur bir ülkedir. Bu doğal sürecin oluşumu önlenemez ve engellenemez. Ancak gerekli tedbirlerle, özellikle yapısal tedbirlerle, can ve mal kayıpları azaltılabilir.

Ancak ülkemizde işler hiç de iyi değildir. Deprem sorunu, her oluşan yıkıcı depremden sonra, ülke gündemine İstanbul bağlamında "fay" ve "depremin büyüklüğü" tartışmaları gibi depremin gerçek boyutunu "maskeleyerek" gelmekte, bir süre sonra unutulmaktadır. Yeni bir deprem olduğunda bu senaryo kendini tekrarlamaktadır.17 Ağustos depreminin üzerinden 14 yıl geçmesine rağmen, mühendis, mimar ve şehir plancılarının ülkemizin deprem tehlikesi ve riski konusunda sürekli yinelediği uyarılar siyasal iktidarlarca dikkate alınmamıştır.

Bu ülkenin İmar Yasası, Afet Yasası, Yapı Denetim Yasası, bunların ilgili ikincil mevzuatı sorunludur. Sistem yüzünü insana dönmemektedir. Bu ülkede yasal düzenlemeler ranta odaklıdır.

Siyasi iktidar, 17 Ağustos depreminin üzerinden 12 yıl sonra, 18.08.2011 tarihinde "Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı"nın ancak hazırlanmıştır. Bu planın oluşturulması sürecinde Deprem Konseyi çalışmaları sonucu 2002 ‘de yayınladığı rapora dahi yer verilmemiştir. Deprem, jeoloji ve jeofizikten şehir plancılığı, inşaat, mimarlık, elektrik, makina mühendisliği disiplinlerine dek çok bilimli bir mühendislik, mimarlık alanı olmasına karşın, ülkemizde bu disiplinlere gereken önem verilmediği ve hatta geriletilmeye çalışıldığı için zincirleme birçok sorun oluşmakta ve gereken katkılar alınamamaktadır.

Ülke olarak 1999 yılı sonrasında unutmaya başladığımız depremler, bir gün İzmir Seferihisar`dan, bir gün Kütahya Simav`dan, bir gün Bingöl`den, bir gün Van`dan kendini hatırlatsa da, Dünya`nın pek çok ülkesinde yıkımlara ve can kayıplarına neden olan depremler yaşansa da, yaşanan bunca acı deneyim dahi, imar rantının unutturucu etkisiyle başa çıkamıyor.  

Siyasal İktidar, yıllardır düzenlemediği imar yasasını, afetler yasasını, yerel yönetimler yasasını, son yıl içersinde düzenlerken TMMOB`a olan tahammülsüzlüğü torba yasanın içerisinde göstermiş ve imar yasasını yer aldığı torba yasanın içerinde TMMOB odalarını mesleki denetimlerini de ortadan kaldırmıştır.

Ülkemizin yaşadığı en büyük deprem olan Marmara Depremi`nin 14. Yıldönümüne yönetim sorumluluğu üstlenmiş kişilerin vurdumduymaz tavırlarına ise bir kez daha isyan ediyoruz. Ülkemizde dereler, vadiler, ormanlar, su havzaları, deprem tehlikesi içeren, kısaca yapılaşmaya uygun olmayan alanlar, rant ekonomisinin baskısı altında yapılaşmaya açılmıştır, gelecekte açılmaması yönünde ciddi bir irade de yoktur.

Daha önce Gölcük`te Yalova`da, İzmit`te ve geçen yıl`da Van`da gerçekleştirdiğimiz "TMMOB Depreme Duyarlılık Yürüyüşü"mü bu yıl İzmit`te gerçekleştireceğiz. Kocaeli dışından gelen meslektaşlarımızla; 1999 Marmara Depremi`nin 14. Yıldönümünde; Yaşanan büyük trajediyi Unutmamak, unutturmamak için İzmit`teyiz.

Bu gün burada açtığımız stant 16 Ağustos akşamına kadar kalacak ve deprem ile ilgili halkımıza görüş aktarıp ve bilgilendirmeler yapacağız. Fotoğraf sergimizin amacı ise acılarımız hatırlatmak tazelemek değil, deprem gerçeğini ifade etmek ve depremi unutturmamak içindir. Deprem ülkesinde yaşadığımız gerçeği yetkililere hatırlatmak, kamuoyunda duyarlılık yaratmak içindir.

16 Ağustos 2013`te KOÜ Mimarlık Tasarım Fakültesi`ne saat 17:00`de "Marmara Depremi`nin 14.yılında Depremle Yaşamaya Alışmak"  paneli düzenleyeceğiz. 17 Ağustos saat 02:00`da TMMOB olarak, Depremzedeler Derneği ile birlikte Merkez Bankası`nın önünden başlayacak yürüyüşümüz ile Anıt Parka Deprem anıtında, anma etkinliliğimizi gerçekleştireceğiz, İzmit‘te bir kez daha haykıracağız:

Depremlerin ve doğa olaylarının "afet" olarak yaşanması ülkemizin ve halkımızın yazgısı olamaz! Olmamalıdır!

"TMMOB Depreme Duyarlılık Yürüyüşü"ne ve Panelimize TMMOB üyelerimizle Kocaeli Halkımızı birlikte olmaya davet ediyoruz. TMMOB`a halkımızın ve kentimizin duyarlı dinamiklerinin katkı sunacağına ve duyarlılığımızı göstererek "depremi unutmadığımızı, unutmayacağımızı ve unutturmayacağımızı" hep birlikte seslendireceğimize inancımız tamdır.

Bu vesile ile Büyük Marmara depreminin 14. yılında, insanlığın uygarlık birikimi ve onurunun, yaşanmakta olan karanlık sürecin ve tüm olumsuzlukların üstesinden geleceği inancıyla, kaybolan tüm değerlerimiz ve canlarımızın anısı önünde saygıyla eğiliyoruz.

Nedim Kara

TMMOB Kocaeli İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri