Trafik kazaları nedeniyle her yıl 10 bin kişi hayatını kaybetmekte ve trafik kazalarının maddi boyutu yılda 10 milyar doları bulmaktadır. Son 10 yılda 100 milyar dolar parasal kayba neden olan trafik kazalarında orta büyüklükteki bir il nüfusumuzu kaybetmiş bulunmaktayız.
Kazalarda, ağır tonajlı araçların neden olduğu ölümlü trafik kazası oranı % 42.5, otobüslerin neden olduğu ölümlü trafik kazası oranı ise % 12.6 olmaktadır.
Trafik kazalarının % 65'i insana bağlı nedenlerden, % 30'u araçta meydana gelen arızalardan, % 5'i ise yol kusurlarından kaynaklanmaktadır.
İnsana bağlı trafik kazalarının sebepleri arasında başta gelen hususlar: Aşırı hız, hatalı sollama, direksiyon başında uyuma ve emniyet kemeri takılmamasıdır.
Azami hızlar, başka bir işaret yoksa, yerleşim yerlerinde traktör ve iş makinaları için 20, motorlu, motorsuz bisikletler ve tehlikeli madde taşıyan araçlar için 30; diğer araçlar için 50 km/saat; yerleşim yerleri dışında ise traktör ve iş makinaları için 20, motorlu, motorsuz bisikletler ve tehlikeli madde taşıyan araçlar için 50; arazi taşıtları ve motosikletler için 70; minibüs, otobüs, kamyon ve kamyonetler için 80; otomobiller için 90 km/saattir. Sürücülerin bu azami hızlara kesin olarak uyması gerekir.
Ölümlü kazalarda emniyet kemeri kullananların % 24'ü hiç zarar görmeden kazayı atlatmakta, emniyet kemeri kullanmayanlarda bu oran % 6'ya kadar düşmektedir. Emniyet kemeri kullanımının zorunlu olduğu ülkelerde ölüm ve yaralanma oranları, kullanımın zorunlu olmadığı ülkelere göre % 40 daha az olmaktadır.
Rakamlar "Emniyet kemeri, düşük hızla seyir halindeyken işe yaramaz" anlayışının yanlışlığını da ortaya koymaktadır. Emniyet kemeri kullanmıyorsanız 30 kilometre hızla çarptığınızda bile ağır yaralanma riski çok fazladır. Emniyet kemeri takmayan yaralıların % 70'i 50 kilometreden düşük bir hızla yol alırken yaralanmaktadır. 50 kilometre hızla çarpma, dördüncü kattan düşmeyle eşdeğerdir. Trafik kazalarının % 30'u aşırı hızdan, % 30-40'ı da alkollü araç kullanımından kaynaklanmaktadır.
İnsan faktörü nedeniyle meydana gelebilecek trafik kazalarını en aza indirmek için bayram tatilinde şehir dışına çıkacak sürücülerin emniyet kemeri takmaları, hız sınırına uymaları, yorgun, uykusuz ve alkollü araç kullanmamaları ve hatalı sollama yapmamaları gerekir. Yayalarımızın da yollardaki seyahatleri sırasında trafiğe ve trafik kurallarına azami dikkat etmesi çok önemlidir, özellikle yoldan karşıya geçişlerde ve karanlık yollarda bu dikkat daha da önemlidir.
Kaza durumlarında Trafik Kazası Tespit Tutanaklarının doldurulması; zabıta, yol/trafik konusunda uzman inşaat mühendisi, doktor ve Makina Mühendisleri Odası tarafından eğitilip belgelendirilmiş uzman makina mühendisleri tarafından ortaklaşa yapılmalıdır. Trafik konusunda mahkemelerde bilirkişilik yapanlar kişilerde, ilgili Meslek Odaları tarafından eğitilip belgelendirilmiş olmaları koşulu aranmalıdır.
ARAÇ BAKIMLARI
Kazaların % 30'unun neden olduğu araç arızalarının önlenmesi için en önemli önlem araç bakımlarının ve periyodik kontrollerinin zamanında yapılmasıdır. Özellikle LPG yakıtı kullanan araçların, iki yılda bir Makina Mühendisleri Odası LPG Sızdırmazlık İstasyonlarında sızdırmazlık kontrollerini yaptırmaları gerekir. LPG'li araç sürücüleri, araçlarından gaz kokusu gelmesi durumunda bu kontrolü iki yıl dolmadan da ücretsiz olarak istasyonlarımızda yaptırabilirler. Araçların fren, balata, lastik, ön takım, elektrik sistemi, hidrolik sistemi, motor yağı, anti friz vb. konularındaki bakımları da yetkili servislerde mutlaka yapılmalıdır.
YOL KUSURLARI
Yol kusurlarının giderilmesinde asıl görev Karayolları ve Belediyelerindir. Yollarımızın ölümcül tuzaklarla dolu olduğu bir gerçektir. Özellikle ülkemizde trafik kazalarının çok sık meydana geldiği bu noktalara sürücülerin çok dikkat etmesi gerekir.
Bayram tatili için şehir dışına çıkan sürücülerin ölüm noktalarından geçerken çok dikkatli olmaları, başta emniyet kemeri olmak üzere trafik kurallarına ve hız sınırlamalarına uymaları gerekir.
Trafik kazaları açısından, karayolları demiryoluna göre 18 kat, havayoluna göre 27 kat daha tehlikelidir. Üç tarafı denizlerle çevrili Türkiye'de ulaşımın ancak % 1'i denizyoluyla, % 1'i havayoluyla, % 3'ü demiryoluyla, % 95'i ise karayoluyla yapılmaktadır. Bu tablodan da çıkarılabilecek sonuç ulaşım için karayollarına değil diğer taşıma yöntemlerine ağırlık verilmesi gerektiğidir.
Yukarıda bahsettiğimiz ve bayrama girerken alınmasını tavsiye ettiğimiz acil tedbirlerin yanı sıra, yetkililerin alması gereken kalıcı uzun dönemli tedbirleri ise şöyle sıralayabiliriz:
•Yayalar ve bisikletliler için daha kısa ve güvenli güzergahlar sağlanmalı.
•Uygun, güvenilir ve ucuz kamu taşımacılığı imkanları sağlanmalı.
•Yayalar için kontrollü geçiş noktaları sağlanmalı.
•Özel şeritler ve cadde aydınlatması dahil olmak üzere yol tasarımı düzenlenmeli.
•Hız sınırlarına, emniyet kemeri ve çocuk koruma düzenlemelerine, bisiklet ve motosiklet sürücüleri için kask takma zorunluluğuna, sürücüler için belirlenmiş alkol sınırlarına ve iki tekerlekli taşıtlar için gündüz ikaz ışıkları kullanma zorunluluğuna uyulması sağlanmalı.
•Motorlu taşıtların, içindekilerin korunabilmesi açısından kazalara dayanıklı biçimde tasarımı sağlanmalı; aynı durum, yayaların ve iki tekerlekli taşıt kullananların herhangi bir kaza sırasında korunmalarını sağlamak üzere araçların ön kısımları için de gözetilmeli.
•Mevcut yol altyapısı daha güvenli hale getirilmeli.
•Kaza yerinden sağlık kuruluşuna kadar uzanmak üzere, kazazedelere yönelik yardım zincirindeki bütün halkaları güçlendirilmeli; bu bağlamda, örneğin kaza yerine ilk ulaşabilecek ticari araç kullanıcılarına ilk yardım konusunda temel eğitim verilmeli.
•Halkın bilgilendirilmesine ve eğitilmesine yönelik çalışmalar yapılmalıdır.
TMMOB
MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
Yönetim Kurulu Başkanı
Emin KORAMAZ |
Hakkımızda
BAYRAMDA ARTAN TRAFİK YOĞUNLUĞU NEDENİYLE MEYDANA GELEN KAZALAR DENETİMLERLE ÖNLENEBİLİR
