TMMOB Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı İlter ÇELİK: Metrobüs kazaları, İstanbul için bir ulaşım ana planının olmayışı ve yetkililerin bu konuda da uzmanların mesleki birikimlerine sırt çeviren yaklaşımlarının sonucudur. Bu kötü yönetimlerin faturasını halka ödetenler yanlışlarından bir an önce dönmeli, hesap vermelidirler. Dün akşam Hadımköy - Yenibosna seferini yapan 34 GF 5102 plakalı özel halk otobüsü, E-5 Avcılar istikametine seyir halindeyken yağmur nedeniyle kayganlaşan yolda kontrolden çıkarak metrobüs yoluna girdi ve Avcılar yönüne seyir halinde olan 34 TN 2866 plakalı metrobüs ile kafa kafaya çarpıştı. Kazada yaralananlara acil şifalar dileriz. Daha önce 7 Kasım 2008, 10 Şubat 2009, 2 Mayıs 2009 ve 11 Kasım 2009, 17 Mayıs 2011 tarihlerinde yaptığımız açıklamalarda belirtmiş ve uyarmıştık. Yaşanan "ölümlü kazalar da uyarıcı olmalıdır" demiştik. Ancak İstanbul‘da "trafiği rahatlatmak" amacıyla yapılan metrobüs hattı bir cinayet şebekesi gibi çalışmaya devam ediyor. Sorumlu kurumlar ise bir açıklama yapmadan, yaşananları izliyorlar. Bilindiği gibi, metrobüs güzergâhının yapımı sırasında da insan güvenliği ile ilgili önlemler alınmamış ve can kayıpları yaşanmıştı. Daha sonra 22 ve 26 Ocak 2009‘da 5 günde 2 motosiklet sürücüsünün kafalarının koparak ölümlerine neden olan kazalar, 30 Nisan 2009‘da Topkapı‘da yaşanan kaza, 2 Mayıs 2009 Karayolu Trafik Güvenliği gününde Avcılar‘da yaşanan kaza, 10 Kasım 2009‘da Merter‘de yaşanan kaza ve en son 17 Mayıs 2011‘de Avcılar‘da yaşanan kaza ders almak için yeterli olmalıydı. Metrobüs gibi yetersiz ve İstanbul genelinde etkin olmayan bir ulaşım sistemi kurulurken, ya servis yolları etkisiz hale getirilmiş, ya da motorlu araçlar, metrobüsten artan şeritlere sıkıştırılmıştır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İETT yetkilileri, her yönüyle plânlanmış özel araçlara alternatif ve yenilikçi bir kent içi toplu ulaşım sistemi yerine daha çok İstanbul‘un nüfusundan az Avrupa ülkelerinin kentimize göre minyatür ölçekteki kentlerinde kullanılan demode bir sistemi kentimize uydurmaya çalışmışlardır. Bu yapılırken de her zaman olduğu gibi insan güvenliği göz ardı edilmiş, yeterli önlemler alınmamıştır. 7 Kasım 2008‘de Odamız tarafından yayınlanan basın bülteninde bu konuda şunları belirtmiştik: "Burada yapılan alt yapı ve araç yatırımlarına rağmen, paralel otobüs, minibüs ve dolmuş hatları işlevlerine eskisi gibi devam edecektir. E-5 Karayolunun bir bölümü metrobusa tahsis edildiğinden, E5 karayolunda motorlu araç sıkışıklığı büyük ölçüde artmıştır/artacaktır. Sistem yüklendikçe araçların nafi yükü aşırı derecede artacak, tekerleklere binen statik ve frenlemeden dolayı çarpma yükleri ve tekerleklere binen aksiyal yükler nedeniyle aşırı tekerlek yatak yükleri oluşacak, bunlar, normal otobüslerinkini kat kat aşacaktır. Direksiyon donanımı, motor, şanzıman, diferansiyel gibi araç ana elemanları, otobüsün nafi yükünün aşırı derecede artması nedeniyle her an elden çıkma riski ile karşı karşıya kalınacaktır. Hatta, yetkililerin değindiği 50 otobüsle günde 170.000 ila 350.000 yolcu taşınması durumunda dahi ağırlıklı pik saatlerde sefer aralıkları aşırı derecede küçülecek ve aşırı nafi yük, dizayn nâfi yükünün üstünde olacaktır, bu durumda yapımcı firmaların otobüs için işletme garantisi vermeleri olanaksızdır veya gerçeği yansıtmamaktadır." Etkin ve akılcı plânlanması gereken kent içi kamu ulaşım sistemlerinin yerine geçici çözümlere tevessül ederek, can ve mal güvenliğine önem vermeyerek ölüme sebep olan başta İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve bu işten sorumlu olan yetkililer, "metrobüsle kentin ulaşım sorununu çözdük" diye medyaya demeç veren, ulaşım ve işletme bilgisinden ve İstanbul Kenti‘ni analiz etmekten yoksun İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü yetkilileri, bu kazalardan sorumlu tutulmalıdırlar. Bu yapılmazsa, plansız ve gelişigüzel projelerin "ben yaptım oldu" mantığı ile icrası, bunların sebep olacağı can ve mal kayıpları artarak sürecektir. Çözüm, akılcı yöntemlerle uzun vadeye yayılan raya bağımlı normal ve rapid (seri) sistemlerin devreye sokulması ve bu sistemlerin otobüs, minibüs, dolmuş ve deniz ulaşımıyla eşgüdümlü şekle getirilmesidir. Bunun için İstanbul kent içi ulaşım sorumlularının, başta kent plânlamacıları olmak üzere üniversiteler ve meslek odalarıyla birlikte çalışmaları gerekmektedir. Bu yapılmadığı zaman, metrobüs gibi ihtiyaca cevap vermeyen sistemler çözüm olarak ortaya atılmakta, amaçsız yatırımlarla İETT gibi ulaşım kuruluşlarının ödemeler dengesi daha da bozulmaktadır, bu kötü yönetimlerin faturasını ise halk ödemektedir. " Kamusal yatırımların karar süreçlerinde meslek odalarını, üniversiteleri ve sivil toplumun görüşlerini değerlendirmeyen, bilimi dışlayan "rantçı" anlayış "can almaya" devam edecektir. Kamu yararı gözeten bir kurum olarak yetkilileri uyarıyoruz; kent ve insana dair kararlarınız ve uygulamalarınız, piyasacı rantçı anlayışınız, kente ve insana zarar verir niteliktedir. Kamu kaynaklarının maksimum fayda ile değerlendirmek için kamusal karar ve denetim süreçlerini işletin. Metrobüs projesinde olduğu gibi eksik ve dolayısıyla yanlış kararlarınız "can almasın". İlter ÇELİK TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBE YÖNETİM KURULU BAŞKANI |
Hakkımızda
METROBÜS KAZALARININ SORUMLUSU YETKİLİLERDİR
