Yayına Giriş Tarihi: 30.07.2007  Güncellenme Zamanı: 07.10.2008 16:44:35  Yayınlayan Birim: GENEL MERKEZ  
 

Türkiye‘de mevcut linyit rezervleriyle asgari 10.000 MW, hidrolik kaynaklarla 48.527 MW, rüzgar potansiyeli ile 48.000 MW, jeotermal ile 500 MW elektrik üretim kapasitesi tesis etmek mümkündür. Bu potansiyelin değerlendirilmesi için herhangi bir kamu yatırımı planlanmazken, özel sektör tarafından linyit ve rüzgarda sınırlı bir miktarın, hidrolikte ise kayda değer bir bölümün değerlendirilmesi amacıyla EPDK‘ya başvuruda bulunulmuştur.
Durum bu iken, EPDK‘ya yapılan ithal kömürlü santral başvuruları, İSKEN (800 MW), İçdaş (405MW),Cengiz Enerji (613 MW), Habaş (518 mW) olmak üzere 2436 MW‘ye ulaşmıştır. Bu rakama Modern Enerji'nin lisans almış 710 MW‘lik projesi de eklendiğinde, ithal kömüre dayalı olarak tesis edilmesi öngörülen kapasite 3146 MW'ye ulaşmaktadır.

Ülkemizde ithal edilen doğal gazın % 55‘i elektrik üretiminde kullanılırken ve elektrik üretiminin % 45‘i doğal gaza dayandırılmışken, elektrik üretiminde doğal gazın payını artıracak yeni projeler de Enka (800 MW), Goldaş (460 MW) gündemdedir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı‘nın enerji talep ve yatırım planlamasında referans aldığı TEİAŞ Elektrik Üretim Planlama Çalışması EPDK için de bağlayıcıdır. Bu çalışmada ele alınan bir alternatifte 2020‘ye kadar hiçbir ithal kömür santrali öngörülmezken, diğer bir alternatifte ise 2017–2020 dönemi için 4500 MW kapasite öngörülmektedir.

Odamız 2004'ten 2006‘ya iki kat artarak 28,6 milyar dolara ulaşan enerji ithalatını daha da artıracak ithal kömür ve doğal gaz yakıtlı enerji santrallerine ihtiyaç olmadığı görüşündedir ve EPDK'ya yeni ithal kömür yakıtlı lisans başvurularını reddetme çağrısında bulunmaktadır.
Türkiye bugüne kadar enerji ihtiyacını esas olarak yeni enerji arzı ile karşılamaya çalışan bir politika izlemiştir. Dağıtımda, kaçaklarla birlikte % 20‘nin üzerine ulaşmış kayıplar ve nihai sektörlerde yer yer % 50‘nin üzerine çıkabilen enerji tasarrufu imkanları göz ardı edilmiştir. Enerji ihtiyacını karşılamak üzere çok pahalı yatırımlar yapılmış ve diğer yandan bu kayıplar devam ederek, enerjideki dışa bağımlılık Türkiye için ciddi boyutlara ulaşmıştır.

• Bundan sonraki politika ‘önce enerji tasarrufu için yeni yatırım yapılmalı, bu yatırımlarla sağlanan tasarruflar yeterli olmaz ise yeni enerji üretim tesisi yatırımı‘ gündeme gelmelidir. Önümüzdeki yıllarda yaşanması beklenen enerji sıkıntısının aşılması için yapılması gereken en önemli uygulama tasarrufa yatırımdır.
•TEİAŞ tarafından hazırlanan ve 2007–2020 dönemini kapsayan enerji talep tahminleri çalışması, EPDK ile mutabakat sağlanamadığı için yayınlanmamıştır. Ülkenin enerji planlamasında temel alınan bu çalışma taslak olarak kamuoyunun bilgi, görüş ve eleştirisine sunulmalı, ilgili tüm tarafların katılacağı geniş katılımlı, demokratik yapılı tartışmalar sonunda oluşacak görüş birliği temelinde kesinleştirilmelidir.
•ETKB Enerji İşleri Genel Müdürlüğü‘nün, Uluslararası Enerji Ajansı modelini esas alarak hazırlık çalışmalarını sürdürdüğü yeni Ulusal Enerji Talep Tahmin Modeli, taslak olarak, kamuoyunun bilgi ve görüşüne sunulmalı, mesleki kuruluşlar, uzmanlar ve akademisyenlerin katılacağı tartışmalar sürecinde oluşan görüş ve öneriler dikkate alınarak modele son biçimi verilmelidir.
•EPDK, lisans verirken, ulusal ve kamusal çıkarları gözeten ve toplumsal yararı esas alarak hazırlanmış olan Enerji Talep ve Yatırım Tahminlerini esas almalı, ithal kömüre dayalı yeni santral projelerine lisans vermemelidir. Doğal gaz yakıtlı yeni projeler, elektrik enerjisi üretimi içinde doğal gazın payının düşürülmesini öngören hedef ve politikalara uygun olmalıdır.
•Enerji üretiminde ağırlık yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına verilmelidir. Enerji planlamaları ulusal ve kamusal çıkarların korunması ve toplumsal yararın artırılmasını hedeflemelidir.
•Enerji açısından dışa bağımlı olan ülkemizde enerjinin verimli ve etkin kullanımı ulusal politika haline getirilmelidir. 02.05.2007 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan ‘Enerji Verimliliği Kanunu‘ nun gerekleri acilen yerine getirilmelidir. EİEİ tarafından elektrik tüketiminde % 15, binaların ısıtma ve soğutmasında % 35, ulaşımda % 15 olarak öngörülen tasarruf hedeflerine ulaşmak için gerekli düzenlemeler bir an önce yürürlüğe konulmalıdır. Sanayi üretiminde enerji yoğunluğu bugünkü 0.39'dan OECD üyesi ülkeler ortalaması olan 0.19 düzeyine düşürülmelidir.
•Dışa bağımlı enerji politikalarından bir an önce vazgeçilerek yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımıza yatırımlar yapılmalıdır. Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımız ülke ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılayacak potansiyeldedir. Yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarımızın kullanımının özendirilmesi, yaygınlaştırılması ve bu kaynakların kullanımı ile elektrik enerjisi üretim sistemlerini oluşturan malzeme, cihaz ve ekipmanların yerli üretim koşullarının oluşturulması ve bu alanda teknoloji üretebilir bir seviyeye ulaşmamız sağlanmalıdır. Yenilenebilir Enerji Yasası uyarınca gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

TMMOB
MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
Yönetim Kurulu Başkanı
Emin KORAMAZ
 

ODAMIZ