Yayına Giriş Tarihi: 25.03.2011  Güncellenme Zamanı: 14.04.2011 10:57:41  Yayınlayan Birim: İSTANBUL ŞUBE  
 

22 Mart 2011 tarihinde İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü‘ne ait körüklü tip yolcu otobüsü körük bölümünden ikiye ayrılmış, büyük can kaybına neden olacak bir kaza, şans eseri ucuz atlatılmıştır.

İşler Taşerona Yaptırılıyor ve Teknik Eleman Niteliği Düşük

İETT‘de 21. Yüzyılda tüm halkımızın gördüğü gibi son derece bakımsız araçlar kullanılmaktadır.   İETT otobüslerinin bakım, onarım ve gerekli yedek parçaların zamanında ve doğru sağlanması/değişimi özellikle önemlidir.

İETT‘de yetkin olmayan ve yetişmemiş elemanların kadrolaşmasının ve bu nedenle bu tür sorunların üstüne gidecek elemanların aşırı derecede azalmasının sonucunda, çok yakın gelecekte daha vahim kazaların artacağı olası gözükmektedir.

Otobüs bakım işleri, gün geçtikçe taşeronlara devredilmektedir. Bu nedenle, İETT‘nin kalifiye bakım elemanları, kadrolaşma ve taşeronlaşma ile işlevsiz bırakıldıklarından, daha vahim kazaların zamanla artış göstereceğini söylemek hiç de yanlış olmayacaktır.

Kaza yapan Mercedes-Benz tipi otobüslerin mafsal düzeninin özellikleri, yetkililerce yeterince incelenmediği ve olası olumsuzluklara karşı bakım ve yedek parça temini açısından gerekli önlemlerin alınmadığı hususu, bu kaza nedeniyle bir kere daha ortaya çıkmıştır.

Her Fırsatta Zam Yapılıyor Ama Kaynaklar Optimum Kullanılmıyor

İşletmenin zarar ettiği gerekçesi ile yolcu taşıma ücretlerine sık sık zam yapılmakta ancak işletmede otobüs kapasiteleri etkin planlanmayarak kaynaklar savurganca kullanılmaktadır. Araç adetleri değişmekte, kullanım kapasiteleri devamlı değişkenlik göstermekte, gerçeğe uygun bütçe yapılıp buna göre uygulama yapılmamaktadır.  Ayrıca metrobüs hattında bazı ulaşım hat bölgeleri oluşturularak yolcuya yeni ve beklenmeyen mali yükler getirilmektedir.

Kapsamlı bir yolcu anketine dayanan İETT Toplu Taşım Etüdü yapılmadığından, günün en yoğun pik saatlerindeki,  geri kalan pik saatlerdeki ve normal saatlerdeki yolcu adetleri bölge ve hatlara göre saptanarak otobüslerin kapasitelerine göre optimum kullanım sağlanamamakta, buna karşın politik öğelerden hareket edilerek bazı yörelere yolcu yoğunluğu az olsa dahi körüklü araçlar tahsis edilmekte, bazı büyük yolcu yoğunluğu olan yerlere düşük kapasiteli araçlar tahsis edilmekte ve bunların sefer aralıkları uzun tutulmaktadır.

Metrobüs sisteminin güzergâhının diğer ulaşım bölgeleri ile etkileşimi hesap edilmediğinden sistem bazen aşırı yüklenmekte bazen de az yüklenmekte ve optimum bulunamadığından işletme dengesiz sürdürülmektedir.

G.P.S. gibi sistemlerle araçların yerleri saptanmakta, ancak yolcuların hareketlerini, yoğunluklarını ve buna bağlı yolcu bilgilendirmesi güncel olarak gözetecek otomatik araç kontrol sistemleri ve merkezi bulunmamaktadır.

Toplu otobüs alımlarında ve yeni sistemlerde (metrobüs gibi), kâr-zarar hesapları doğru yapılmadığından, İETT, kaynak yetersizliğinden mali çöküntü yaşamaktadır.

Önerilerimiz:

Otobüslerin bakımları sırasında çalışanların, yolcu ve sefer güvenliği ön plâna çıkarılmalı, bunun için yapılan çalışmalar hakkında vatandaş / kamuoyu bilgilendirilmelidir. Aksi takdirde bizler, bu kamu kuruluşunda, can güvenliğimizi ilgilendiren çok önemli bakım, onarım, değişim ve iptaller hakkında bilgilendirilmememizin sonucunda, işlerin doğru ve gereği gibi yapılmadığı sonucuna varmaktayız. Bu nedenle kamuoyunu bu konuda harekete geçmeye çağırıyoruz.

Yukarıda değinildiği gibi aşırı ve niteliksiz kadrolaşma önlenmeli, işlerin taşerona ihale edilmesi ile ortaya çıkan yetkinleşme sorunu giderilmelidir. Bu, bakım ve onarım işlemlerinin gereken yatırımlar yapılarak tecrübeli ve yetişmiş elemanlarca kendi bünyesinde yapılması ile sağlanmalıdır.

Hemen her önemli durakta otobüs zaman tarifesi bulunmalı ve bu tarifelerden sapmaları ve ilk aracın ne zaman geleceği ve hangi yöne gideceğini içeren yolcu bilgilendirme sistemi bir zaman saati ile birlikte kurulmalıdır. Araç içi anons kapsamı genişletilmeli, kesinti ve sapmalar, gecikmelerle birlikte aktarmalar ve buralardan sefer yönleri belirtilmelidir.

Kentin ana arterlerinde, trafik tıkanıklığı yaşanan güzergâhlarında raylı sisteme geçilmeli, yani, metro, hafif raylı sistemler ve tramvay güzergâhları ön plâna çıkmalı, bu hatlara belirli merkezlerden bağlantı, İETT otobüsleri tarafından sağlanmalı ve ancak İETT‘ye işlevini sürdürmesi için sürekli finansman olanakları sağlanmalıdır

İlter ÇELİK

TMMOB Makina Mühendisleri Odası

İstanbul Şube Başkanı

ŞUBE İÇERİĞİ