TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI HATIRLATIYOR ; KIŞ AYLARINDA YAŞANAN SOBA (KARBON MONOKSİT) ZEHİRLENMELERİNE DİKKAT ! LPG, sıvı yakıt ve doğal gaz gibi fosil yakıtların soba, şofben vb. cihazların hatalı montaj ve yanlış kullanımı, baca temizliğinin yaptırılmaması, bacalar ile soba ve şofben cihazlarının standartlara uygun olmaması veya yanlış montajdan dolayı özellikle alçak basınçlı-lodoslu havaların sık yaşandığı sonbahar ve kış aylarında karbon monoksit zehirlenmeleri artmaktadır. Bilgisizlik, soba-baca ve şofben-baca bağlantısının yanlış yapılması, sobaların yanlış yakılması,yanlış kullanımı ve ihmal yüzünden her yıl binlerce insanımız soba, şofben, vb. kullanımlarından dolayı karbon monoksit zehirlenmesine maruz kalmaktadır. Hidrokarbon içeren kömür, LPG, sıvı yakıt ve doğal gaz gibi fosil yakıtların soba, şofben vb. cihazların hatalı montaj ve yanlış kullanımından oluşan kazalar, özellikle alçak basınçlı-lodoslu havaların sık yaşandığı kış aylarında artmaktadır. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, içinde bulunduğumuz kış aylarında da bu kazalardan kaynaklanan zehirlenme ve ölümler ne yazık ki yaşanmakta, son yıllarda soba ve baca kaynaklı karbon monoksit zehirlenmeleri ve toplu ölümlerde ciddi artışlar gözlenmektedir. Soba-baca bağlantılı olaylar zehirlenmeden, şofben-baca bağlantılı ölümler ise zehirlenme ve boğulmadan kaynaklanmaktadır. Kokusuz, renksiz, tatsız bir gaz olan karbon monoksitten kaynaklanan zehirlenmelerin özellikle uykuda iken farkına varılmasının güçlüğü bu zehirlenmeye karşı önlemler konusunda daha bilinçli olunmasını gerektirmektedir. Bacalardan kaynaklı soba, şofben zehirlenmelerine maruz kalmamak için aşağıdaki hususlara dikkat etmek gerekmektedir. BACALARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR: - Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenmelere ve yangınlara neden olur. Bacalarınızı, kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullandığınız takdirde en az iki ayda bir, diğer yakıtları (sıvı ve gaz gibi) kullandığınız takdirde en az üç ayda bir temizlenmelidir.
- Şofben veya sobanın bağlanacağı baca mümkünse müstakil baca olmalıdır. Eğer şönt baca kullanılacaksa, dairenize ait baca ana bacaya üst kattaki baca seviyesinden bağlanılmalıdır ve baca mutlaka standartlara uygun olmalıdır.
- Müstakil bacaya kesinlikle birden fazla bağlantı yapılmamalıdır.
- Baca bağlantısı eğimli olmalıdır. Baca ile duvar arasında tam bir sızdırmazlık olmalıdır. Şofben borusu yatay mesafesi 2,5 metreden az olmalıdır ve baca bağlantısı zemine göre % 3 eğimle yapılmalıdır.
- Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemelidir.
- Pencere veya duvar delinerek yapılan bacalar çabuk soğuduğu için yalıtılması gerekir. Aksi halde soğuyan baca gazı içindeki su buharı yoğunlaşır ve baca çekişi azalır.
- Yangın emniyeti için bacalar çatının mahyasından en az 50-80 cm yükseklikte olmalıdır.
- Bacalara yağmur suları, kuşlar, ağaç yaprakları v.b. maddelerin girmesini engellemek için mutlaka başlık kullanılmalıdır.
KÖMÜRLÜ SOBALARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR : - Sobada eksik yanma sonucu oluşan karbon monoksit gibi zararlı gazlar oda içine sızarsa zehirlenmelere neden olur.
- Sobalar kurulmadan önce mutlaka bacanın çekişi kontrol edilmeli, yeterli çekişe sahip olmayan bacalara soba bağlantısı yapılmamalıdır.
- Yatak odalarında soba kurulmamalı, soba kurulu yerlerde gece yatılmamalıdır.
- Özellikle alçak basınçlı-lodoslu havalarda ölüm olayları artmaktadır. Bacalar standartlara uygun olduğundan şüphe ediliyorsa alçak basınçlı-lodoslu havalarda soba yakılmamalıdır.
- Kullanılan yakıtın da yüksek kalorili ve izin belgesi olan satıcılardan alınmış olması da önem taşımaktadır.
- TSE‘li sobaların satın alınmasına dikkat edilmelidir.
- Soba kurulu olan hacimler sık sık havalandırılmalı, bacadan çekilen kadar temiz havanın içeri girmesi sağlanmalıdır.
- Sobaların boruları ve bacası ayda bir kez mutlaka temizlenmelidir.
- Soba aşırı doldurulmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar.
- Alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artmaktadır. Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır. Böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler.
- Kömürü tutuşturmak için üzerine az miktarda kağıt ya da karton ve bunların üzerine de kolay yanan çıra ve odun konulmalıdır.
- Sönmekte olan sobaya tutuşması güç yakıtların asla konmaması gerekir. Yakıt iyi olsa bile yavaş yavaş ilave edilmelidir.
- Soba yakıtla beslenirken, yeni atılan yakıtın üzerine kor halindeki yakıttan bir miktar konulması, sobadaki yakıtın sürekli olarak üstten yanmasını sağlar.
- Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalıdır.
Kaza ve ölümlerin yaşanmaması için tüm ilgilileri ve yurttaşlarımızı yukarıda açıklanan konularda dikkatli olmaya davet ediyoruz. 11.01.2011 TMMOB Makina Mühendisleri Odası Mersin Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Naci ERÇOLAK |
Hakkımızda
KIŞ AYLARINDA YAŞANAN SOBA(KARBON MONOKSİT) ZEHİRLENMELERİNE DİKKAT !
