MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI UYARIYOR! KIŞ AYLARINDA SIKÇA YAŞANAN KARBON MONOKSİT ZEHİRLENMELERİNE DİKKAT! Her yıl, özellikle alçak basınçlı-lodoslu havaların sık yaşandığı kış aylarında binlerce insanımız; bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben, kombi ve bacalardan dolayı karbon monoksit zehirlenmelerine maruz kalmaktadır. Kokusuz, renksiz, tatsız bir gaz olan karbon monoksitten kaynaklanan zehirlenmelerin özellikle uykuda iken farkına varılmasının güçlüğü; bu zehirlenmeye karşı önlemler konusunda daha bilinçli olunmasını gerektirmektedir. SOBA KULLANIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
· Soba alımında, sobaların TSE standartlarına uygunluğuna; aynı şekilde kullanılan yakıtın standartlara uygunluğuna ve izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamasına dikkat edilmelidir. · Soba aşırı doldurulmamalıdır. Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar. İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artmaktadır. Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır. Böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler. · Sönmekte olan sobaya tutuşması güç yakıtların asla koyulmaması gerekir. Yakıt iyi olsa bile yavaş yavaş ilave edilmelidir. · Soba yakıtla beslenirken, yeni atılan yakıtın üzerine kor halindeki yakıttan bir miktar konulması, sobadaki yakıtın sürekli olarak üstten yanmasını sağlar. • Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt koyulmamalıdır. Ayrıca binaların yapımında Binaların Yangından Korunması ve Isı Yalıtımıyla ilgili yönetmeliklere mutlaka uyulmalıdır. Bina satın alınırken ilgili yönetmeliklere uygun olup olmadığı sorulmalı, yalıtımı olmayan binalar kesinlikle tercih edilmemelidir. ŞOFBEN KULLANIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
· Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalıdır. · Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmelidir. • Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalıdır. Banyoya, şofben ve kombi kesinlikle takılmamalıdır. Şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalıdır. · Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde oksijen oranının düşmesi sonucunda karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır. · Şofben bacası mümkünse müstakil baca olmalıdır. Eğer şönt baca kullanılacaksa, dairenize ait baca ana bacaya üst kattaki baca seviyesinden bağlanılmalıdır ve baca mutlaka standartlara uygun olmalıdır. · Tek kolonlu bacaya kesinlikle birden fazla bağlantı yapılmamalıdır. · Şofbenin baca bağlantısı eğimli olmalıdır. Baca ile duvar arasında tam bir sızdırmazlık olmalıdır. Şofben borusu yatay mesafesi 2,5 m‘den az olmalıdır ve baca bağlantısı zemine göre % 3 eğimle yapılmalıdır. · Eğer bacalı uygulamalar yapılacaksa cihaz için gerekli olan yanma havasının temini için banyo kapısı havalandırma menfezleri yapılmalıdır.Cihaz hermetik olsa dahi banyo kapısı havalandırma menfezleri gereklidir. • Bacalar yatak odalarından, merdiven sahanlığından, bina girişlerinden, havalandırma boşluklarından, çatı arasından, banyo ve tuvaletten geçirilmemelidir. Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde:
Öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı,
Elektrik düğmeleri açılıp kapatılmamalı,
Kibrit-çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı,
Pencereler karşılıklı açılarak ortam havalandırılmalı,
Hızla gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi aranmalıdır. BACALARDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
· Pencere veya duvar delinerek yapılan bacalar çabuk soğuduğu için yalıtılması gerekir. Aksi halde soğuyan baca gazı içindeki su buharı yoğunlaşır ve baca çekişi azalır. · Baca gazlarının soğumasını azaltmak, baca tepmesini önlemek ve hava şartlarının etkisini azaltmak için bacalar yalıtılmalı veya baca duvarı et kalınlığı en az 10 cm. olmalıdır. · Yangın emniyeti için bacalar çatının mahyasından en az 50-80 cm yükseklikte olmalıdır. · İdeal yanma için etkili baca yüksekliği en az 3,5 m, en fazla 5 m olmalıdır. · Uzun bacalı binalarda yoğuşmayı önlemek için baca malzemesi olarak taş, tuğla veya paslanmaz çelik kullanılması uygundur. • Bacalara yağmur suları, kuşlar, ağaç yaprakları v.b. maddelerin girmesini engellemek için mutlaka başlık kullanılmalıdır. Rüzgarlı havalarda hava akışı yüksekten alçağa doğru gerçekleşir. Böyle havalarda, binanın çevresinde yüksek yapılar veya ağaç gibi engeller mevcutsa sık sık baca tepmesi meydana gelir.Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının, çatının en üst noktasından 1metre daha yüksek olması sağlanmalıdır.
Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar zehirlenmelere ve yangınlara neden olur. Bacalarınızı, kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullandığınız takdirde 2 ayda bir, diğer yakıtları (sıvı ve gaz gibi) kullandığınız takdirde 3 ayda bir temizlettirin.
Üzüntü içerisinde keşke dememek için tedbirli olalım! 24.02.2010 Naci ERÇOLAK TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI Mersin Şube Yönetim Kurulu Başkanı |
Hakkımızda
MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI UYARIYOR!
KIŞ AYLARINDA SIKÇA YAŞANAN KARBON MONOKSİT ZEHİRLENMELERİNE DİKKAT!
