Değerli Basın Mensupları, İki gün önce Samatya Kehribar sokakta meydana gelen doğalgaz patlamasının tıpatıp aynısı 18 Mart 2008 Salı günü Gaziosmanpaşa‘da yaşanmıştı. Her iki kazada da İSKİ adına çalışan iş makinası doğalgaz boru hattını patlatıyor. O kadar aynı ki he iki kazada da iş makinası operatörü olay yerinden kaçıyor. Ve altyapı koordinasyon kurulundan kazı ruhsatı alınıp alınmadığı belli değil. Olayın faillerinin kaçışı bu ruhsatın alınmadığı anlamına gelebilir. Taşeron Çalışma Faciaya Davetiye Çıkartıyor! Bu olayda ölüm yaşanmaması ise mucizedir. Kazada patlama sırasında bitişikteki evde çıkan yangında evde kimse olmaması faciayı önledi. İSKİ adına kazı çalışması yapan taşeron firma bu olayda sorumludur. Ancak burada asıl sorumluluk işleri taşeron firmalara devreden İSKİ Genel Müdürlüğündedir. Artık bilinmektedir ki taşerona verilen işlerde gerekliliklerin yerine getirilmesi "insafa" kalmıştır. Çünkü kamu denetimi yoktur, çünkü ortada parasal bir iş devir sözleşmesi vardır. Bu çarklarda özel çıkarlar doğmaktadır ve bu özel çıkarlar ihaleleri alan firmaların denetlenmesini önlemektedir. Olayda iş makinası tarafından yeraltı elektrik hattı kopartılarak ya da başka bir nedenle yaşanan patlamada boru hattının olduğu yerde kazının durdurulması gerekirdi. Gerekli izinler alınmadığı için İGDAŞ temsilcisi bulunmadan devam eden kazı çalışmasında operatör tarafından doğalgaz borusu delinmiş ve patlama ile yangın gerçekleşmiştir. İş makinası sürücüsünün operatör belgesi olup olmadığı konusunda kamuoyunu aydınlatacak bir açıklama yapılmamıştır. Kazı çalışması için alınması gereken yasal izinin olmadığı çalışmayı yapanların olay yerinden kaçmalarından anlaşılmaktadır. Kentimizde her türlü kazı çalışması yapılması için Büyükşehir Belediyesine bağlı ALT YAPI KOORDİNASYON MERKEZİ‘nden ruhsat alınması yasal zorunluluktur. Bu merkeze gelen kazı talepleri ilgili tüm kurum temsilcileri tarafından incelenir, gerekli uyarılar kazıyı yapacak kuruluşa yazılı olarak bildirilir. Kazı günü ve saati tespit edilerek, riskli konularla ilgili (bu olayda doğalgaz boru hattından dolayı İGDAŞ) kurum temsilcilerinin kazı yerinde hazır bulunması sağlanır. Bu prosedürün işletilmesi ve denetlenmesinden İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkili ve sorumludur. Bu olayda anlaşıldığı kadarı ile kazıyı yaptıran İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmeleri - İSKİ, taşeron firmasına gerekli izin ve ruhsatları aldırmadığı için olaydan birinci derecede sorumludur. İşi yapan taşeron firma ise izinsiz kazıya başlamasının yanı sıra, kazı esnasında gerekli iş güvenliği tedbirlerini almamıştır. Kazı alanının şeritlerle kapatılması sağlanmamıştır. Çalışma anında iş makinasının kendisinin bile sokaktan geçen herhangi bir insana zarar vermesi mümkündür. Açılmakta olan çukura birisinin düşmesi mümkündür. Doğabilecek ani patlama ve yangınlardan çevrede dolaşanların etkilenmesi mümkündür. Tüm bu risklere karşı alınması çok basit bir tedbir olan kazı çevresinin şeritle veya herhangi bir engelle kapatılması bu olayda sağlanmamıştır. Karayolları trafik kanunu gereği bu tip bir kazı makinasında G SINIFI EHLİYETLİ bir operatörün çalışması zorunludur. Operatörün belgesi konusunda bir açıklama yapılmamıştır. Açıklama yapıldığı takdirde görgü tanıklarına doğrulatılması ayrıca gereklidir. G Sınıfı Ehliyetlerde çalışılan makinanın cinsi de ayrıca yazılı olarak belirtilir. Hiçbir personel eğitimini almadığı ehliyet sahibi olmadığı iş makinasında çalıştırılamaz. Bu olayda Büyükşehir Belediyesine bağlı bir kamu kurumu olarak İSKİ, birinci derecede sorumludur. Taşeron Sistem Öldürüyor... Ülkemizde her yıl iş kazalarında 3000 kişi ölmektedir. İş kazalarında kaybolan iş günü sayısı 1.5 milyonu bulmaktadır. İş kazalarındaki bu rakamlarla dünyada dördüncü ülkeyiz. Bu kazalara yol açan zihniyeti incelediğimizde karşımıza tek bir gerçek çıkmaktadır. Daha fazla kar elde etme hırsı. Taşeronlaştırma sistemi insan hayatını geri plana atmakta, kar elde etmeyi öne çıkarmaktadır. Geçtiğimiz iki yılda İSKİ‘nin taşeronlarının yol açtığı ölümlü iş kazaları şunlardır: - Şubat 2007 de Tavukçu deresinde taşeron firmanın yol açtığı kazada bir kişi öldü.
- Eylül 2007‘de Büyükçekmecede taşeron firmanın yol açtığı kazada 3 kişi atıksu kolektörü içinde öldü
- Ekim 2007‘de Melen projesinde çalışan Meslektaşımız Gülseren Yurttaş 5 tonluk vincin altında kalarak öldü
- 2007‘de Sarıyer‘de hafriyat kamyonu 1 kişinin ölümüne yol açtı
- Ocak 2008‘de Bağcılar‘da taşeron firmada çalışan işçi toprak kayması sonucu öldü
İşler Taşeronlara, Sorumluluklar Başkalarına Devredilemez Bu kar hırsı sürdüğü sürece ülkemizde iş kazalarının önüne geçilmesi mümkün görünmemektedir. Özellikle denetleme ve cezalandırma yetki ve sorumluluğu olan İstanbul Büyükşehir Belediyesi görevini yerine getirmemektedir. Taşeronlaştırma ülkemizde meta ve hizmet üretiminde kamu ve özel sektörde istisna olmaktan çıkarak hakim olmaktadır. Özellikle kamu sektöründe işçi alımları azaltılarak, işin kurum tarafından yapılması yerine kamu kaynaklarının özel çıkarlara peşkeş çekilmesi için taşeron firma aracılığı ile yaptırılması birçok kurumda görülmektedir. Kâr hırsı, ucuz, vasıfsız emek ve ucuz, kalitesiz malzeme kullanmaya neden olmakta, dolayısı ile kârı artırmaya çalışırken kamu güvenliğini ve insan sağlığını tehdit eden bir üretim anlayışı hakim olmaktadır. Davutpaşa‘da yaşanan patlamada, Tuzla‘da yaşanan "iş cinayetlerinde", Melen Suyu Projesinde Şantiye içinde gerekli iş güvenliği önlemlerinin alınmaması sonucu yaşanan "iş cinayetiyle" kaybettiğimiz Harita Mühendisi Gülseren Yurttaş arkadaşımızın ölümünde olduğu gibi taşeronlaştırma ve denetimsizlik bu olayda da karşımıza çıkmıştır. Bu tür iş kazalarının tekrar yaşanmaması için; 1. Özellikle kamu sektöründe işin kurum tarafından yapılması yerine taşeron firma aracılığı ile iş yaptırılması yöntemi terk edilmelidir. 2. Yapılacak olan tüm alt yapı çalışmalarında ALT YAPI KOORDİNASYON MERKEZİ‘nden ruhsat alınması gerekir, 3. İş makinalarını kullanacak olan personelin iş makinası operatör eğitimi almış olması sağlanmalıdır. 4. Altyapı çalışmalarına başlamadan önce kazı sahasında iş güvenliği ile ilgili gerekli tüm önlemlerin alınması ve iş güvenliği yetkilisinin onayından sonra çalışmalara başlanması sağlanmalıdır 5. Altyapı çalışmasında görev alacak olan tüm personelin iş güvenliği konusunda eğitim almış olması gerekir 6. Yapılacak olan kazı çalışmalarının iş talimatlarının hazırlanması ve uygulanması gerekir 7. Altyapı çalışmasını organize eden, denetleme ve cezalandırma yetki ve sorumluluğu olan başta İstanbul Büyükşehir Belediyesi olmak üzere İSKİ, İGDAŞ, İETT vb. kurumlar sorumluluklarını başka kurumlara atmak yerine görevlerini yerine getirmeli, sorumluluklarını üstlenmelidir. Erol Alkım Erdönmez TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
İstanbul Şube Yönetim Kurulu Sekreteri |
Hakkımızda
YİNE İSKİ, YİNE TAŞERON, YİNE DOĞALGAZ PATLAMASI VE YANGIN
