Çağdaş yaşamın gereği olarak inşa edilen çok katlı binalardaki konut veya işyerleri için tesisi zorunlu olan asansörlerin, kullanımı bir o kadar dikkat istediği gibi; bakımı, denetimi standartlara uygun olması ve güvenlik şartlarını sağlaması da en az kullanım kadar önem taşımaktadır. Ülkemizde asansörler ilgili düzenlemeler Sanayi ve Ticaret Bakanlığı nezdinde gerçekleştirilmekte ve Asansör Yönetmeliği adı altında yayınlanmaktadır. İlk olarak 1995 yılında daha sonra 2003 ve en sonunda 31 Aralık 2007 tarihi ve 26420 sayılı Resmi Gazete‘de yayınlanarak yürürlüğe giren Asansör Yönetmeliği, her asansörün yılda en az bir kez yapının bağlı olduğu Belediyeler tarafından kontrolünün yapılmasını veya yaptırılmasını öngörmektedir. Ayrıca yönetmelik, yıllık kontrollerin yapılmasından ve raporun tanzim ettirilmesinin takibinden asansörün bulunduğu binanın yöneticisini ve bakımını yapan firmayı müştereken sorumlu tutmaktadır. Bu yönetmelik gereğince TMMOB Makina Mühendisleri Odası ve Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubeleri, Belediyelerle protokoller imzalayarak bu görevi Belediyeler adına yerine getirmektedir. Bu çalışmalar fiili olarak 1996 yılında Karşıyaka Belediyesi ile başlatılmış ve günümüze dek İzmir ilindeki tüm Metropol Belediyeler ile belli aralıklarla yürütülmektedir. Bu çalışmalar neticesinde 1996 yılından itibaren 80.000 kez asansör denetimi gerçekleştirilmiş ve raporlanmıştır. Odalarımız, 6235 sayılı yasa ile kurulmuş ve Anayasanın 135. maddesinde belirtilen kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarıdır. Bu nedenle kamu yararı güdülerek mesleğimizi doğrudan ilgilendiren asansörler konusunda yönetmeliğin zorunlu kıldığı yıllık periyodik denetim faaliyetlerini Belediyelerle işbirliği içinde gerçekleştirmektedir. Son olarak İzmir‘de Odalarımızın uzman elektrik ve makina mühendislerince, asansör denetimleri gerçekleştirilmiş ve 11846 asansöre birinci kontrol, takip denetimi kapsamında 8052 asansörde ikinci kontrol çerçevesinde toplam 19898 adet asansörün teknik denetimleri yapılmıştır. Her denetim sonunda raporlarını almaya gelen bina yöneticilerine yasal sorumlulukları ve güvenli kullanım konusunda bilgilendirici bilgiler içeren broşürler verilmekte ve bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır. Denetimleri gerçekleştirilen asansörlere güvenlik seviyelerini gösteren kırmızı, mavi ve yeşil etiketlemeler yapılmaktadır. Bu etiketlerin içeriği; Kırmızı Etiket : Kullanılmasında can ve mal güvenliği açısından tehlike içeren Mavi Etiket : Eksik ve hatalar olmasına rağmen can ve mal güvenliği için risk teşkil etmeyen Yeşil Etiket : Tamamen uygun, hiçbir eksik ve hatası olmayan şeklindedir. Yukarıdaki verilere göre yapılan değerlendirme sonucu aşağıdaki tablo ortaya çıkmıştır. | | Çalışmasında Risk Taşıyan Asansör Say. | Çalışmasında Risk Taşımayan Asansör Sayısı | İL | Kontrol Edilen Asansör Sayısı | Kırmızı Etiket | Mavi Etiket | Yeşil Etiket | İZMİR | 11846 | 9239 | 1746 | 861 | | YÜZDE | % 78 | % 22 |
Yapılan denetimler, İzmir‘de %78 oranında asansörün güvenlik riski taşıdığını, % 22 oranında asansörün ise can ve mal güvenliği açısından risk teşkil etmediğini göstermiştir. Güvenli asansörlerin oranını ve sayısını yükseltmesi; denetimlerin yaygınlaştırılmasının yanı sıra bina yöneticilerinin denetim raporlarında belirtilen ve risk teşkil eden noktaları iyileştirmeleri ile mümkün olacaktır. Bu nedenle, İzmir‘deki tüm Belediyeleri denetimler konusunda Odalarımızla işbirliği içine girmelerini ve bina yöneticilerinin ise raporlarını tanzim ederek raporda belirtilen eksiklikleri mutlaka ve zaman kaybetmeden gidermelerini bekliyoruz. Ancak bu denetimleri sadece İzmir‘de değil tüm ülkeye yaymak ve asansörlerin güvenliğinin arttırılması için çaba sarf edilmesi gerekmektedir. Yazılı ve görsel medyada da yer bulan haberlerde ülkemizin bir çok yerinde kullanıcılar asansör kazaları nedeniyle ölüm ya da yaralanmalara maruz kaldığı görülmektedir. Bu kazalar denetimsiz, bakımsız yada uygun şartlarda bakımı yapılmamış, yeterli teknik donanımı ve mühendis kadrosu olmayan firmaların ürettikleri hizmetlerin sonucu olabileceği gibi bilinçsiz kullanımında payı büyüktür. Bunun en acı örneği geçtiğimiz aylarda İstanbul‘da 9 yaşındaki bir kız çocuğunun asansör kazası nedeniyle yaşamını yitirmesi ile yaşanmıştır. Bu ve bu gibi acı örnekleri yaşamamamız için sağlıklı ve yaygın denetim, uygun bakımcı firmaların seçimi ve güvenli kullanım bilincini yaygınlaştırılmasını sağlamak zorundayız. Asansör kazaları genelde aşağıdaki noktalarda oluşmakta olup Odalarımızca gerçekleştirilen denetim kriterlerinde de güvenlik riski taşıyan sınıfta bulunmaktadır. KULLANICILARA YÖNELİK GÜVENLİK KURALLARI Asansörün Çağırılması Hangi kat ve doğrultuya gitmek istenildiğinden emin olunmalı, varsa yalnızca gidilecek yöne (aşağı/yukarı) ait çağırma butonuna basılmalıdır. - Kabinden çıkmak isteyenlerin geçiş yolu üzerinde durulmamalı, geçişe engel olmayacak bir yerde beklenilmelidir.
- Asansör beklediğiniz kata geldiğinde, asansörün dolu olması halinde mutlaka kabine girmeye çalışılmamalı, asansörün tekrar bulunduğunuz kata gelmesini beklemeli ya da (varsa) diğer asansör kullanılmalıdır.
Otomatik kapılı asansörlerde, kapısı kapanmakta olan asansörün kapısı açılmaya çalışılmamalı, asansörün tekrar bulunduğunuz kata gelmesini beklemeli ya da (varsa) diğer asansör kullanılmalıdır.
Asansöre Giriş / Çıkış Seyir Halinde Yukarıda belirtilen kısa ama etkili güvenlik kurallarına dikkat edilerek asansör kullanımı sırasındaki riskleri en aza ingirgemek münkün olacaktır. Asansör Firmasıyla anlaşma yapılırken nelere dikkat edilmelidir. Ayrıca Odalarımız, asansör konusunda konunun tüm ilgili kesimlerin katılımının sağlanacağı, üniversite, endüstri, meslek odaları üçgeninde teknolojiyi üretenlerin, uygulayanların ve kullananların bir araya getirileceği Asansör Sempozyumu 2008‘i 23-25 Mayıs 2008 tarihlerinde İzmir Fuar Alanı 1/A salonunda düzenleyecektir. Bu sempozyumda Sempozyum kapsamı çerçevesinde asansörlere ve yürüyen merdivenlere ilişkin teknik ve idari bildirilerin sunulmasının yanı sıra"Ülkemizde Asansörleri Geleceği (Mevzuat, Belgelendirme, Denetim, Gözetim, Hukuk ve Uygulamalar) başlığı altında konunun tüm ilgili taraflarının katılımı ile panel, "Engelsiz Yaşam" ve "Yangın Yönetmeliği ve Asansörler" konularında iki adet çalıştay, mimar ve inşaat mühendislerinin de katılımının hedeflendiği "Asansörlerin Binalara Tasarımı Aşamasında Mimari ve İnşai Etmenler" konulu eğitim semineri, yabancı konuk konuşmacıların yer aldığı oturumlar, ilköğretim çağındaki çocukların "Güvenli Asansör Kullanımı" na yönelik eğitim çalışmaları, liselere yönelik "Asansör ve Yürüyen Merdivenleri Güvenli Kullanımı" konulu poster yarışması gerçekleştirilecektir. Sempozyum, yukarıda da belirttiğimiz üzere asansör disiplinini sadece teknik yönleriyle incelemenin dışında sosyal yönlerini ilgilendiren konuları da kamuoyunun dikkatine sunmayı hedeflemektedir. Engelsiz Yaşam Çalıştayında kentlerde ve tüm yapılarda engelsiz yaşama dönük tüm olanakların kullanılarak engellerin ortadan kaldırılması ve buna yönelik yapılan ve yapılması gereken uygulamalar ile ilgili kamuoyunu bilgilendirmesini amaçlanlanmakta, İlköğretim çağındaki çocuklara asansör ve yürüyen merdivenlerin güvenli kullanımı konusunda görsel ve işitsel eğitim programları, Liselere yönelik asansör ve yürüyen merdivenlerin güvenli kullanımı poster yarışması düzenleyerek çoçuklarımızda asansörlerin güvenli kullanımı bilincinin küçük yaşlardan itibaren oluşmasının sağlanması hedeflenmektedir. 23-25 Mayıs 2008 tarihlerinde İzmir Fuar Alanında gerçekleştireceğimiz Asansör Sempozyumu 2008‘e konuyla ilgili tüm kurum, kuruluş, akademisyen, mühendis, mimar, sanayi temsilcileri, asansörlü bina yöneticilerinin ve tüm konuya duyarlı vatandaşlarımızın katkı ve katılımını bekliyoruz. Odalarımız, İzmir‘de bu çalışmaları ilçe Belediyelerimizin gösterdiği duyarlılıkla başarılı bir şekilde gerçekleştirmektedir. Bu çalışmanın yurt ölçeğinde yaygınlaşması için tüm il ve ilçe belediyelerine Odalarımızla yıllık periyodik asansör denetim protokolleri yapmaları yönünde çağrıda bulunuyoruz. Özellikle İstanbul İlçe Belediyeleri başta olmak üzere Odalarımızın ilgili Şubeleriyle iletişime geçerek protokol yapmalarını bekliyoruz. |