Türkiye‘de 2007 yılında tüketilen doğal gazın yüzde 56,1‘i elektrik üretiminde kullanılmıştır. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre; 2007 yılında elektrik enerjisi üretiminin yüzde 48,6‘sı doğal gazla çalışan santrallerde gerçekleştirilmiştir.Yine 2007 yılında doğal gaz kullanımının yüzde 22,3‘ü konutlarda, yüzde 21,6‘sı da sanayide gerçekleşmiştir. Ülkemizdeki elektrik enerjisi üretiminde doğalgazın bu denli yüksek oranlara ulaşması enerji politikalarımızda büyük bir yanlışlık olduğunu ortaya koymaktadır. Sanayimiz ve toplumumuz için yaşamsal önemi olan elektrik enerjisinin % 48,6‘sının ithal bir enerji kaynağı olan doğal gazla üretilmesi rasyonel değildir. Bu durum, bu kış örneğini yaşadığımız gibi doğal gaz vanaları kısıldığı anda sanayimizi durma noktasına getirmektedir. Makina Mühendisleri Odası her yıl düzenlediği enerji konulu sempozyumların sonuç bildirgelerinde bu konuya dikkat çekmekte; hazırladığı raporları ilgili ve yetkililere ulaştırmaktadır. Enerji kaynağı olarak birçok avantajı olan doğal gazın bu avantajları, ülkemizdeki alım, satım, işletme ve kullanma politikalarında yapılan büyük yanlışlarla dezavantaja dönüşmektedir. Bu noktada Odamızın enerji ve doğal gaz politikalarına ilişkin bazı önerilerini paylaşmak isterim; - Doğalgazla ilgili kurumlar çalışmalarında şeffaflaşmalı, bilgiler herkesçe erişilebilir ve kullanılabilir olmalıdır.
- Mevcut doğalgaz alım sözleşmeleri "takrir-i müzakere" konusu yapılmalı, anlaşmalarda fiyat; alınmayan gazın bedelinin ödenmesi; ödemelerin nakit olarak yapılması; gazın üçüncü ülkelere satılmasının önlenmesi gibi Türkiye aleyhine olan şartlar iptal edilmelidir.
- Gaz teslimatlarında ihracatçı ülkelerden kaynaklanan eksiklikler ve aksamalar tazminat konusu olmalıdır. İhracatçı ülkelerin günlük, aylık, yıllık satış miktarlarını taahhüt etmeleri sağlanmalıdır.
- BOTAŞ‘ın yürüttüğü, "fazla gaz arzını Yunanistan üzerinden İtalya‘ya, Bulgaristan, Romanya Macaristan, Avusturya üzerinden Orta Avrupa‘ya ulaştırmayı öngören projeler" desteklenmelidir.
- Yerli doğalgaz üretiminin artırılmasına çalışılmalıdır.
- BOTAŞ‘ın mevcut doğalgaz sözleşmelerinin özel kuruluşlara devrine son verilmelidir.
- Silivri Yeraltı Doğalgaz Depolama Tesisi yatırımı bir an önce işletmeye alınmalı; 2000 yılından beri sürüncemede kalan Tuz Gölü Depolama Tesisleri projesi ivedilikle tamamlanmalıdır.
- Kentsel dağıtım şebekelerinde, bina servis bağlantılarında, bina iç tesisatlarında, gazın yıllardır kullanıldığı kentlerdeki uygulama ve deneyimler ışığında, ülke çapında geçerli ve zorunlu olacak tasarım ve yapım standartları ve şartnameleri belirlenmeli ve uygulamaya geçilmelidir.
- Doğalgaza bağımlı enerji politikalarından bir an önce vazgeçilerek yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarımıza yatırımlar yapılmalıdır.
Mehmet Özsakarya Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı |