ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE YAPILACAK YETKİLENDİRMELER VE KURULUŞLARDA ENERJİ YÖNETİMİ
İLE İLGİLİ HUSUSLARI DÜZENLEYEN YÖNETMELİK
REV:01.11.2007 BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Hukuki Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 - (1) Bu Yönetmeliğin amacı; enerji verimliliği hizmetlerinin yurt çapında daha hızlı yaygınlaşmasını sağlamak üzere; 2 Mayıs 2007 tarihli 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu çerçevesinde, üniversiteler ve meslek odalarının, eğitim yapabilmelerini, enerji verimliliği danışmanlık şirketlerini eğitim, etüt, danışmanlık ve uygulama faaliyetlerini yürütmek üzere yetkilendirmelerini, yetki verdikleri şirketlerin faaliyetlerini izlemelerini denetlemelerini ve konularına ilişkin görev, yetki ve sorumluluklarını belirlemelerini sağlamak, ayrıca yürütülecek enerji yönetimi hizmeti ile ilgili diğer hususları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 - (1) Bu yönetmelik;
a) Kanun çerçevesinde enerji verimliliği alanında faaliyet göstermek üzere yetki almak isteyen kurumların yetkilendirme çalışma ve denetim usul ve esaslarını,
b) Enerji verimliliği hizmet alanında faaliyet göstermek üzere yetki almak isteyen enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinin yetkilendirme, çalışma ve denetim usul ve esaslarını,
c) Enerji yönetimi sistemine dahil olma zorunluğu olan toplam inşaat alanı en az yirmi bin m2 veya yıllık enerji tutarı beşyüz TEP (Ton Eşdeğer Petrol) olan binalarda, yıllık enerji tüketimi bin TEP‘den fazla olan endüstriyel işletmelerde ve organize sanayi bölgelerinde Enerji Yöneticilerinin görevlendirilme ve çalışma usul ve esaslarını,
ç) Enerji yöneticilerinin eğitim, belgelendirme ve denetim usul ve esaslarını kapsar. Hukuki dayanak MADDE 3 - (1) Bu yönetmelik, 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu‘nun "Yetkilendirmeler" başlıklı 5. Maddesi ve "Uygulamalar" başlıklı 7. Maddesine dayanarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 - (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; a) Kanun : 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanununu,
b) Genel Müdürlük : Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü‘nü (EİE),
c) Kurul: Enerji Verimliliği Koordinasyon Kurulu‘nu (EVKK)
ç) Meslek odaları: TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası ve TMMOB Makina Mühendisleri Odaları‘nı,
d) Şirket: Genel Müdürlük veya yetkilendirilmiş kurumlar ile yaptıkları yetkilendirme anlaşması çerçevesinde, enerji verimliliği hizmetlerini yürütmek üzere yetki belgesi verilen enerji verimliliği danışmanlık şirketlerini,
e) Yetki belgesi: Düzenlenen yetkilendirme anlaşmaları çerçevesinde, üniversitelere ve meslek odalarına eğitim, yetkilendirme, denetleme ve izleme faaliyetlerini yürütmek üzere Kurul onayı ile Genel Müdürlük tarafından, şirketlere ise eğitim, etüt, danışmanlık ve uygulama faaliyetlerini yürütmek üzere Genel Müdürlük, meslek odaları veya üniversiteler tarafından verilen belgeyi,
f) Yetkilendirilmiş kurumlar: Düzenlenen yetkilendirme anlaşması çerçevesinde, eğitim, yetkilendirme, denetleme ve izleme faaliyetlerini yürütmek üzere Genel Müdürlük tarafından, Kurul onayı ile yetkilendirilen meslek odaları ve üniversiteleri,
g) Enerji verimliliği hizmetleri: Enerji verimliliği konusunda danışmanlık, eğitim, etüt ve uygulama hizmetlerini,
h) Enerji yönetimi: Enerji kaynaklarının ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak üzere yürütülen eğitim, etüt, ölçüm, izleme, planlama ve uygulama faaliyetlerini,
ı) Enerji Verimliliği Etüdü: Enerji tüketilen herhangi bir alanda (bina, endüstriyel işletme, araç filosu, elektrik üretimi vs), enerji verimliliğinin artırılmasına yönelik imkânların ortaya çıkarılması için yapılan ve bilgi toplama, ölçüm, değerlendirme ve raporlama aşamalarından oluşan çalışmaları,
i) Endüstriyel işletme: Elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri bin TEP ve üzeri olan, ticaret ve sanayi odası, ticaret odası veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeleri,
j) Enerji kimlik belgesi: Asgarî olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belgeyi,
k) Enerji yöneticisi ve sertifikası: Bu Kanun kapsamına giren endüstriyel işletmelerde ve binalarda enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yerine getirmekle sorumlu ve enerji yöneticisi sertifikasına sahip kişi ile Genel Müdürlük, yetkilendirilmiş kurumlar veya enerji verimliliği danışmanlık şirketleri tarafından enerji yöneticileri için düzenlenen kursları başarı ile tamamlayanlara verilen belgeyi,
l) Enerji yönetimi: Enerji kaynaklarının ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak üzere yürütülen eğitim, etüt, ölçüm, izleme, planlama ve uygulama faaliyetlerini,
m) Enerji Verimliliği Koordinatörlüğü (EVKO): Yetkilendirilmiş kuruluş bünyesinde oluşturulmuş bulunan ve bu yönetmelikle ilgili hususları Yetkilendirilmiş Kuruluş adına uygulamak ve koordine etmekle görevli birimi,
n) Bina sahibi: Binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibini, ikisi de yoksa binaya yasal malik gibi tasarruf edeni,
o) TEP: Ton Eşdeğer Petrol, 1 ton ham petrolun kalorifik değeri olarak kabul edilen 10 000 000 kilo kaloriye eşdeğer enerjiyi,
ö) SET: Spesifik Enerji Tüketimi, birim üretim için tüketilen enerji miktarını,
p) Danışma Kurulu: Enerji verimliliği konusunda politika ve programlar konusunda görüş ve öneriler geliştiren, konu ilgili alanda faaliyet gösteren yetkilendirilmiş kurumların, şirketlerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve sivil toplum kuruluşlarının katılımı ile her yıl Kasım ayında, Genel Müdürlük organizasyonu ile toplanan ve tavsiye niteliğinde karar alan komisyonu, ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yetkilendirilmiş Kurumlar
Yetkilendirme başvurusu zamanı MADDE 5 - (1) Genel Müdürlük, yetkilendirme için her üç ayda bir toplu değerlendirme yapmak üzere yetkilendirme başvurularını kabul edecektir. Üç aylık dönemler için son başvuru tarihleri Genel müdürlük web sayfasında oluşturulmuş özel bir alanda duyurulacaktır. Başvurular Ocak, Nisan, Temmuz, Ekim aylarında alınacaktır. Yetkilendirilebilecek kuruluşlar MADDE 6 - (1) Kanun ile yetkilendirme için görevlendirilebilecek kurumlar üniversite ve meslek odaları olarak belirlenmiştir. Yetkilendirme için başvuruda bulunacak bu kurumlar bünyelerinde daimi kadrolu meslek odası üyesi en az iki mühendisin çalıştığı birimleri resmi olarak oluşturmuş olacaktır. "Enerji Verimliliği Koordinatörlüğü" (EVKO) olarak adlandırılacak bu bölüm, kanun ve bu yönetmelik kapsamında belirtilen enerji verimliliği çalışmalarını yürütecektir. Yetkilendirilebilecek kuruluş sayısı MADDE 7 - (1) Genel Müdürlük çalışmaların ülke çapında yaygınlaşmasını sağlamak üzere yetki verilen kuruluşların hizmet alanı açısından coğrafi dağılımını göz önünde bulunduracak ve yetkilendirilen kurum sayısı 10‘a ulaştığında yetkilendirme işlemi durdurulacaktır. Yetkili kurum sayısı iptal ve diğer nedenlerle 10‘un altına düştüğünde Genel Müdürlük tarafından duyuru yapılarak başvurular alınacak ve yeni yetkili kurumlar belirlenecektir. Yetki belgesi başvurusunda aranacak belgeler MADDE 8 - (1) Yetki belgesi için başvuruda bulunacak kurumlar bir dilekçe ekinde aşağıda belirtilen belgeleri Genel Müdürlüğe sunacaktır; a) Bünyesinde, enerji verimliliği çalışmalarını yürütmek üzere meslek odası üyesi en az iki mühendisin daimi kadrolu olarak çalıştığı bir EVKO oluşturduğuna dair kurum yönetiminin, EVKO‘nun görev ve yetkilerini de içerecek ve çalışma şartlarını açıklayan onay yazısı,
b) EVKO için ofis ekipmanı ; telefon, fax ve internet bağlantısı sağlanmış bir yer tahsisi yapıldığına dair onaylı yazı,
c) EVKO yöneticisinin ve diğer kadrolu elemanlarının eğitim, enerji ve enerji verimliliği ile ilgili hizmetlerdeki en az 10 yıllık deneyimini gösteren özgeçmişleri,
ç) Kurumun eğitimci havuzu, konuya ilişkin eğitimlerdeki tecrübesi ve eğitim altyapısı (en az 25 kişilik eğitim salonu ve projektör gibi eğitim ekipmanları) ile ilgili bilgi ve referanslar,
d) Kurumun EVKO için tahsis etmeyi planladığı yıllık bütçe,
e) Enerji Yönetici Eğitimi ilgili taslak programı ve beş yıllık strateji ve uygulama planı,
f) Enerji Verimliliği Uygulamaları ile ilgili eğitim materyalleri (eğitim notları gibi), enerji verimliliği ölçümlerinde kullanılan cihaz ve ekipman altyapısı ve bunların kullanılması ilgili deneyimler,
g) Yetkilendireceği şirketler için öngördüğü izleme ve denetleme planı ve prosedürü, Yetkilendirme başvurularının sonuçlandırılması MADDE 9 - (1) "Kurum Yetki Belgesi" almak isteyen kurumların başvuru dosyaları Mart, Haziran, Eylül ve Aralık aylarında yapılacak EVKK toplantılarında onaya sunulabilmesine imkan vermek üzere, Genel Müdürlük tarafından iki ay içinde değerlendirilerek sonuçlandırılacaktır. (2) Değerlendirme Genel Müdürlük bünyesinden iki, Bakanlık bünyesinden bir kişiden oluşan komisyon tarafından yukarıda istenilen belgelerin incelenmesi ile yapılacak ve EVKK‘ya sunulmak üzere komisyonca bir rapor hazırlanacaktır. Değerlendirme sonuçları, başvuruları kabul veya reddedilen tüm kurumlara gerekli açıklamalarla, EVKK toplantısından sonra 7 işgünü içinde Genel Müdürlük tarafından bildirilecektir. Genel Müdürlük Yetkilendirdiği kuruluş ile bilgileri, kamuoyuna web sayfası ve basın bülteni gibi diğer vasıtalarla duyuracaktır. Yetki belgesinin verilmesi MADDE 10 - (1) Genel Müdürlük ve yetkilendirilecek kurum arasında yetkilendirme usul ve esaslarının tanımlayan örneği EK:2‘de verilen tip bir anlaşma imzalanacak ve Kurum Yetki Belgesi 5 yıl süreli olarak yetki belgesi ücretinin yatırılması ve Kurul onayını takiben Genel Müdürlük tarafından tanzim edilerek verilecektir. Yetki belgesi ücreti, EVKK tarafından her yıl Ocak ayında belirlenerek duyurulacaktır. Yetki belgesinin süresinin uzatılması MADDE 11 - (1) Kurum Yetki Belgesi‘nin 5 yıllık süresinin dolmasını takiben, yazılı başvuru halinde kurumun geçmiş performansı değerlendirilerek, EVKK onayı olmaksızın süre uzatımı verilecektir. Kurum yetersiz performans gösterdiği için süresi uzatılmayan yetki belgelerinin red sebepleri, Genel Müdürlük tarafından muhatap kuruluşa gönderilecektir. 7 iş günü içinde itiraz edilmeyen red kararları kesinleşir. Bu kuruluşlar 3 yıl süre ile Kurum Yetki Belgesi için başvuruda bulunamayacaktır. Yetki belgesi yenilenmeyen kurumların şirketlere verdikleri yetki belgeleri ile ilgili işlemler, süreleri doluncaya kadar Genel Müdürlük tarafından yürütülecektir. Yetkilendirilmiş kurumlara ve enerji verimliliği danışmanlık şirketlerine verilmiş bulunan yetki belgelerinin iptali MADDE 12 - (1) İlgili Kanun ve bu yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edildiği Genel Müdürlük /Yetkilendirilmiş Kurum tarafından belgelenen yetkilendirilmiş kurumların yetki belgesi Kurul onayı ile Genel Müdürlük tarafından, şirketlerin yetki belgeleri ise anlaşma yaptıkları Yetkilendirilmiş Kurum tarafından Genel Müdürlüğe yazılı bilgi verilerek iptal edilir. Yetki belgesinin iptal sebepleri Genel Müdürlük tarafından muhatap kuruluşa 15 gün içinde tebliğ edilir. 7 iş günü içinde itiraz edilmeyen iptal kararları kesinleşir. Yetki belgesi iptal edilen yetkilendirilmiş kurumlara veya şirketlere en az beş yıl süre ile yetki belgesi verilmez. Yetki belgesi iptal edilen yetkilendirilmiş kurumlar tarafından şirketler ile yapılan yetkilendirme anlaşmaları Genel Müdürlükçe incelemeye alınır ve yönetmelikte tanımlanan şartları haiz olmayanlar iptal edilir. Gerekli şartları haiz olanların anlaşmaları Genel Müdürlük tarafından yenilenir. Yetkilendirilmiş kurumun görev, yetki ve sorumlulukları MADDE 13 - (1) Yetkilendirilmiş kurumlar aşağıda verilen faaliyetleri yürütür. Bu faaliyetler aynı zamanda Genel Müdürlük tarafından da yürütülecektir.
a) Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketlerine yetki belgesi verilmesi, yetki belgesi verilen şirketlerin faaliyetlerinin izlenmesi, gerektiğinde denetlenmesi ve kayıtlarının güncel olarak tutulması,
b) Enerji yöneticisi eğitimi ve sertifikalandırma faaliyetlerini yürütülmesi,
c) Bilinçlendirme ve eğitim programları düzenlenmesi,
ç) Genel Müdürlüğe her yıl faaliyet raporu sunulması,
d) Her yıl Kasım ayında düzenlenecek Danışma Kurulu toplantılarına katılma,
e) Web sayfasında eğitim programları ve yetkilendirdikleri şirketlerin faaliyetleri konusunda çeşitli bilgilendirmeler,
f) Yukarıda sözü edilen çalışmaları destekleyici diğer faaliyetler , Yetkilendirilmiş kurumun faaliyet raporu MADDE 14 - (1) Yetkilendirilmiş Kurum, Şirketlerin faaliyet öncesi ve sonrasında yaptığı bildirimler ile, Ocak ayında kendisine sunduğu faaliyet raporlarını göz önüne alarak hazırladığı faaliyet raporunu her yıl Şubat ayının son gününden önce Genel Müdürlüğe gönderir. Bu raporda, kendisi ve yetkilendirdiği şirketlerin yürüttüğü çalışmalar ve enerji tasarrufu iyileştirmelerine sağladığı katkılar ile ilgili değerlendirmelere yer verilir. Bu raporu Kurum web sayfasında, bilgilerin gizliliği ile ilgili hususlara riayet ederek yayınlar.
Bilgilerin gizliliği
MADDE 15 - (1) Yetkilendirilmiş Kurumlar ve Şirketler kendileri tarafından derlenmiş bilgileri, bilgi sahibinin yazılı izni olmadan üçüncü taraflara açamazlar. Yetkilendirilmiş Kurum ve şirketler, bu veya başka bir şekilde ilgili kanunda belirtilen rekabet şartlarının korunması ve ticari sırlarının saklanması konusundaki hükümlere uygun davranacaktır.
Yetkilendirilmiş kurumun İzleme ve denetleme yetkisi
MADDE 16 - (1) Yetkilendirilmiş kurumlar, ilgili Kanun ve bu yönetmelik hükümlerine aykırılık teşkil eden hususları otuz gün içerisinde Genel Müdürlüğe bildirmekle yükümlüdür. Yetkilendirilmiş kurumlar, bu yükümlülüğü yerine getirmek üzere yetki verdiği şirketlerden bilgi belge isteyebilir, gerektiğinde yaptığı işleri yerinde denetleyebilir. Yetkilendirilmiş kurumlar ve şirketlerin bilgi verme zorunluluğu ve cezai yaptırım uygulanması MADDE 17 - (1) Yetkilendirilmiş kurum ve şirketlerden Genel Müdürlükçe bilgi istenmesi veya yerinde inceleme talebi halinde; ilgililerce gerekli bilgilerin verilmemesi, eksik veya yanlış bilgi verilmesi ya da yerinde inceleme imkanının verilmemesi durumlarında yedi gün içinde bilgilerin doğru olarak verilmesi ve /veya inceleme imkanının sağlanması ihtar edilir. Verilen süre sonunda istenen bilgilerin yanlış veya noksan verilmesi halinde onbin Yeni Türk Lirası, hiçbir bilgi verilmemesi ve/veya yerinde inceleme imkânının tanınmaması halinde ellibin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir. Para cezası gerektiren fiillerin ihtara rağmen düzeltilmemesi veya tekrarlanması hallerinde para cezaları iki katı oranında artırılarak uygulanır. Para cezaları, 7 günlük süre içinde Genel Müdürlüğe bir itiraz olmaması halinde kesinleşir. Eğitim, sertifika ve diğer ücretlerin alınması MADDE 18 - (1) Yetkilendirilmiş Kurum ve şirketler verdiği eğitim hizmetlerine karşılık eğitim hizmeti verdiği kuruluştan, Genel Müdürlüğün kendi faaliyetlerinde uyguladığı bir ücret alabilecektir. Enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinin verdiği hizmetler için TMMOB‘ye bağlı ilgili meslek odalarının SMM yönetmelikleri çerçevesinde ücretler belirlenecektir. (2) Eğitim sonunda verilecek Enerji Yönetici Sertifika ücretleri, eğitim bedelinin % 10‘unu aşmayacak miktarda olacaktır. (3) Enerji Verimliliği Proje desteklerinin , Gönüllü Anlaşma yapılan kuruluşların izlenmesi ile genel sektör ve ülke analizlerine ilişkin çalışmalara ihtiyaç duyulduğunda söz konusu çalışmalar Genel Müdürlük tarafından düzenlenecek protokol çerçevesinde yetkilendirilmiş kurumlara yaptırılabilir. (4) Yetkilendirilmiş Kurum ve Genel Müdürlük elindeki mevcut laboratuvar imkanlarını ve cihazlarını, münhal olması halinde, makul kira ücretleri karşılığında birbirlerinin ve yetkilendirdikleri şirketlerin hizmetine sunacaktır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketleri
Görev kapsamı MADDE 19 - (1) Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketi, aldığı yetki çerçevesinde, enerji verimliliğini artırmak amacıyla; eğitim, danışmanlık (enerji yönetimi hizmeti dahil), enerji tasarrufu etütleri ile enerji verimliliğini arttırıcı projelerin tesbit edilmesi, uygulanması, izlenmesi, denetlenmesi gibi faaliyetlerin bir veya bir kaçını birarada üstlenebilecektir. Şirketlerin yürütecekleri görevler MADDE 20 - (1) Şirketin görevleri şunlardır:
a) Enerji Verimliliği Eğitim programları ile, endüstriyel işletmelerde ve binalarda, etüt ve danışmanlık faaliyetleri yürütmek.
b) Enerji verimliliği etüt çalışması sonucunda belirlenen önlemlerin uygulanmasına yönelik projeler hazırlamak.
c) Uygulama Sözleşmesi (anlaşması) kapsamındaki enerji verimliliği ile ilgili değişiklikleri proje doğrultusunda gerçekleştirmek ve projede belirtilen miktarda enerji tasarrufunu sağlamak.
ç) Yetki aldıkları kuruma çalışmaları ile ilgili bildirimlerde bulunmak ve her yıl faaliyet raporu sunmak. Şirketlerin yasal statüsü MADDE 21 - (1) Şirketler, Limited veya Anonim şirket şeklinde bir tüzel kişiliğe sahip ve TMMOB, Elektrik ve/veya Makina Mühendisleri Odaları Serbest Müşavirlik Mühendislik Büroları Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliği‘ (SMM) ne göre kurulmuş olacak ve faaliyette bulunduğu sürece geçerli "Serbest Müşavirlik Mühendislik Bürosu Tescil Belgesi" bulunduracaktır. Enerji hizmet şirketlerinin enerji verimliliği danışmanlık şirketi kurması MADDE 22 - (1) Enerji dağıtım şirketleri (elektrik, doğal gaz) ve perakende satış yapan enerji şirketlerinin, Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketi de kurmaları halinde. bu şirketler de diğer şirketlerin tabi olduğu tüm prosedüre aynen uymak ve hizmetin tüketicilere satılması sırasında diğer şirketlere karşı haksız rekabet ortamı yaratılmaması için önlem almak zorundadırlar.
.
Şirketlerin daimi kadrosunun taşıması gerekli özellikler MADDE 23 - (1) Şirket, yönetici olarak makina veya elektrik mühendisliği disiplininden bir teknik sorumlu görevlendirecek ve teknik sorumlu dahil birisi makina ve birisi de elektrik mühendisi olan en az üç mühendis çalıştıracaktır. Söz konusu teknik sorumlu en az 10 yıllık iş tecrübesine sahip olarak, yurtiçi veya yurt dışı sanayi kuruluşlarında binalarda ve sanayide mekanik tesisat, ısı sistemleri ve elektrik tesisat ve makinaları ile ilgili işlerde tasarımdan işletmeye kadar çeşitli aşamalarda çalışmış ve enerji verimliği ile ilgili çalışmaları daha önce yürütmüş olacaktır. Görevlilerden tamamının Enerji Yönetici Sertifikasına ve teknik sorumlu olanların MMO Mekanik Tesisat Uzman Mühendis Belgesi veya EMO dan Yapı İçi Elektrik Tesisatı Yetkilendirme Belgesine sahip olması zorunludur. Yetkilendirme işlemleri MADDE 24 - (1) Şirket, enerji verimliliği hizmetleri konusunda yetki almak üzere yapacağı dilekçeli müracaatında aşağıdaki belgeleri bir dosya içinde Yetkilendirilmiş Kuruma veya Genel Müdürlüğe sunacaktır;
a) Amaç maddesinde, kanun kapsamındaki enerji verimliliği hizmetlerinin faaliyet alanı olarak tanımlandığı şirket ana sözleşmesi,
b) Daimi kadrolu mühendislerin özgeçmişleri, (EK:1 de verilen formata uygun olarak) teknik deneyim ve referansları,
c) Şirkete ait kayıtlı taşınmaz, araç, cihaz ve enerji tasarrufu etütlerinde kullanılacak ekipman listesi,
ç) Şirketin bir önceki mali yıla ait bilançosu ve kar-zarar cetvelleri,
d) Ticaret Odası kayıt belgesi ,
e) Şirket imza sirküleri,
f) Serbest müşavirlik mühendislik bürosu tescil belgesi,
g) Çalışmaları nasıl yürüteceği konusundaki strateji ve metodoloji,
h) Şirket Enerji Yönetici Eğitimi de vermek istiyorsa; ilgili meslek odasına kayıtlı elemanlarının eğitim ve enerji verimliliği ile ilgili hizmetlerdeki en az 10 yıllık deneyimi, şirketin eğitimci havuzu, konuya ilişkin eğitimlerdeki tecrübesi ve eğitim altyapısı (en az 25 kişilik eğitim salonu ve projektör gibi eğitim ekipmanları) ile ilgili bilgi ve referanslar, Enerji Yönetici Eğitimi ilgili taslak programı ve üç yıllık strateji ve uygulama planı, Enerji Verimliliği Uygulamaları ile ilgili eğitim materyalleri (eğitim notları gibi), enerji verimliliği cihaz altyapısı ve bunların kullanılması ilgili deneyimler hakkında bilgi ve belgeler,
ı) Yapacağı çalışmalar hakkında Madde 29‘da belirtilmiş etik kurallara ve kalite prensiplerine uyacağına dair tahhütname. Şirketlerin yetki müracaatlarının değerlendirilmesi MADDE 25 - (1) Genel Müdürlük veya Yetkilendirilmiş Kurum kendisine sunulmuş olan bu belgeleri, kendi bünyesindeki yetkili uzmanlarından teşkil edeceği bir komisyon marifeti ile belirlenmiş ortak değerlendirme kriterleri çerçevesinde değerlendirecek ve yetki verilmesi hususunu sonuca bağlayacaktır. Sonuçlar, Yetkili kurum tarafından bilgi için ; Genel Müdürlüğe bildirecektir. (2) Değerlendirme; Şirket ve ortakların tecrübesi % 15, uzman kadrosu % 50, teknik alt yapısı % 30 ve Yetkili Kuruluş/ Genel Müdürlüğün genel kanaati % 5 ağırlıklı olarak 100 puan üzerinden yapılacaktır. Komisyon üyelerinin 100 puan üzerinden verdikleri notun ortalaması alınarak Şirketin yeterlilik puanı tespit edilecektir. 100 üzerinden 75 puan alan Enerji Verimliliği Danışmanlık şirketlerine yetki verilecektir. Bu puanın altında değerlendirme notu alan şirket durumunu düzeltmeden aynı şartlarla diğer bir yetkilendirilmiş kurum veya Genel Müdürlüğe müracaat edemeyecektir. Yetki alan firmalar, fabrika ile etüt sözleşmesi yaptıktan sonra, EİE/UETM‘ye bu sözleşme ile ilgili bilgi verecektir. Çalışma sonucunda çıkan raporun 2 kopya olarak EİE/UETM arşivi için gönderilmesinden firma sorumlu olacaktır. Bu raporlar hizmete özel olarak EİE/UETM tarafından muhafaza edilecek ve üçüncü şahıslara verilmeyecektir.. Başka bir kuruluşa yapılmış müracaatların değerlendirme kuruluna bir önceki müracaatın yapıldığı yetkilendirilmiş kuruluşun bir temsilcisi de katılacaktır.
(3) Tüm yetki müracaatları ve yetki verilen şirketlerin isimleri Genel Müdürlüğe bildirilecektir. Başvuruları reddedilen şirketler sadece yetkilendirilmiş kuruluşlara açık olan web sayfası alanında Genel Müdürlükçe yayınlanacaktır. Değerlendirme sonuçları değerlendirmeyi yapan yetkilendirilmiş kurum tarafından, en geç 7 gün içinde Genel Müdürlüğe gönderilecektir. Şirketlere yetkilendirme belgesinin verilmesi ve süresinin uzatılması MADDE 26 - (1) Yetkilendirilmiş kurum kendisine ulaşan şirket müracaatlarını en geç üç ay içinde değerlendirerek sonucunu Genel Müdürlüğe bildirecektir. Yetkilendirmenin Genel Müdürlük tarafından yapılması halinde de değerlendirme için aynı süre geçerli olacaktır. Genel Müdürlüğün onayını, EK:3‘de örneği verilmiş Enerji Verimliliği Hizmetleri Yürütme Yetki Anlaşması‘nın yetkilendirilmiş kurum ve şirket arasında imzalanmasını ve belge ücretinin ödenmesini müteakip, yetkili kurum imzası ile tanzim edilecek "Enerji Verimliliği Hizmetleri Yürütme Yetki Belgesi" çerçevesinde şirket 3 yıl süre ile çalışmalarını sürdürecektir. (2) Yetki Belgesi, ilgili kanun ve bu yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara aykırı bir durum olmadıkça her üç yılda bir şirketin yazılı talebinin değerlendirilmesi sonucunda yenilenecektir. (3) Yetki Belgesinin verilmesini takiben 15 gün içinde yetkilendirilmiş kurum, yetki verdiği enerji verimliliği danışmanlık şirketi hakkında Genel Müdürlüğe yaptığı yetkilendirme anlaşmasının bir kopyasını da göndererek bilgi verecektir. (4) Şirket, yetki belgesi bedelinin tamamını ve Enerji Yöneticisi Sertifikası kurs programı düzenlemesi halinde enerji yöneticisi sertifikası bedelinin yüzde onundan fazla olmamak kaydıyla Kurul tarafından belirlenen bölümünü, kendisini yetkilendiren kuruma ödeyecektir. Enerji Verimliliği Danışmanlığı Hizmetleri Yürütme Yetki Belgesi ücreti, 20 000 gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak rakamı aşmayacaktır. Şirketlerin sorumlulukları MADDE 27 - (1) Şirketler, yürüteceği her çalışmadan önce kendisini yetkilendiren kuruma, yapacağı çalışma ve imzaladığı sözleşme hakkında yazılı olarak bilgi verecektir. Yapacağı çalışma eğitim ise eğitimin içeriği, süresi, kaç kişiye verileceği ve eğitim verilecek kuruluşların yapısı hakkında bir sayfayı geçmeyen bir bilgi notunu hazırlayarak gönderecektir. Yapacağı çalışma etütle ilgili ise benzer olarak, çalışmaya başlamadan 7 iş günü önce, çalışmanın içeriği hakkında bilgiyi ve karşı tarafla yaptığı sözleşme/protokolun bir kopyasını ve ayrıca çalışma sonuçları ve bulgularla ilgili özet bilgiyi kendisini yetkilendiren kuruma, çalışma tamamlandıktan sonra en geç 30 iş günü içinde gönderecektir. (2) Şirket Ocak ayının ikinci yarısında bir önceki yılda yürüttüğü tüm faaliyetler ve bulguların yer aldığı bir faaliyet raporunu yine kendisini yetkilendiren kuruma sunacaktır. Şirketlerin yükümlülükleri MADDE 28 - (1) Piyasada enerji tasarrufu çalışmalarına güvenin arttırılması bakımından, Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketi tarafından, enerji tasarrufu hizmeti verilecek işletmelere veya ticari binalara, yapacakları çalışmanın sonuçları ile ilgili taahhütlerde bulunulacak ve şirket hizmet verdiği kuruluşla imzalayacağı sözleşmede bu hususa yer verecektir. Bu amaçla;
a) Şirket ve fabrika/hizmet alan kuruluş, verimlilik artırma çalışmalarından önce bir araya gelerek çalışmadan önceki üretim, enerji tüketimi, debi, sıcaklık, basınç gibi enerji tüketimini etkileyecek başlangıç parametreleri üzerinde görüş birliğine varacak ve bir belge tanzim edeceklerdir. Bu taban verilerini belirleyen belge, proje uygulama sonuçlarının, raporlarda belirtilen proje bulgularının karşılaştırılmasında referans olarak kullanılacaktır.
b) Şirket; yürütülecek çalışmanın karekterine uygun olarak; proje bulgularının uygulanması sonucunda, daha önce etüt raporlarıyla ve/veya ölcümlerle tesbit edilen enerji tasarrufu potansiyelinin, verilen süre içinde sağlanacağı, fizibilite çalışmaları ile belirlenen yatırım bedellerinde (ekonomik koşullardaki değişiklerin etkisi hariç) önemli bir değişiklik olmayacağı, önerilen projelerin uygulaması sonucunda üretimde ve/veya üründe hiçbir olumsuz gelişme olmayacağı gibi, hizmet verilecek kuruluşla karşılıklı olarak belirlenecek hususları imzalanacak uygulama şözleşmesinde (anlaşmasında) garanti edecektir.
c) Etüt çalışmaları ve projenin uygulanması sırasında tüm tarafların sorumlulukları açık olarak belgelenecektir.
ç) Şirketler tarafından yapılan çalışmalarda haklı sebepler dışında yanlış bulguların verilmesi halinde , bu Yönetmeliğin 12. maddesinde belirtilmiş olan yetki iptali sebepleri saklı kalmak kaydıyla Enerji Verimliliği Kanunu Madde 5 (e) bendi hükümleri uygulanır. Şirketlerin uygulama anlaşmaları kapsamında ölçümlerle kanıtladıkları tasarruf miktarları, yetkilendirildikleri kurumlar tarafından internet üzerinden ilan edilir.
d) Şirket, ayrıca, fizibilite çalışmaları sonucunda öngörülen performans kriterlerinin sağlanabilmesi için, alınacak ekipmanların teknolojik uygunluğu konusunda yönlendirici hizmet vermeyi de kabul edecektir. Şirketlerin uyacakları etik kurallar ve kalite prensipleri MADDE 29 - (1) Şirket, yürüttüğü faaliyetlerde, etik kurallara ve ticari sırların saklanması ile ilgili olarak ilgili kanunlarda belirtilmiş hususlara riayet edecek, yürüttüğü çalışmalarda en son teknolojik yenilikleri içeren yüksek kalitede mühendislik hizmeti verecek, işin kapasitesine uygun süre ve detayda çalışma yapacaktır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Enerji Yönetimi ve Enerji Yöneticisi Atanması,
Kuruluşların enerji yöneticisi görevlendirmesi MADDE 30 - (1) Endüstriyel kuruluşlar, binalar, Organize Sanayi Bölgeleri (OSB), kamu kuruluşları ve okullarda enerji yönetim hizmetlerini yürütmek üzere, aşağıda bu maddede belirtilen asgari enerji tüketimi miktarı ile de bağımlı olarak tam zamanlı/ yarı zamanlı veya dış danışman şeklinde "enerji yöneticisi" görevlendirmesi yapacak veya "enerji yönetim birimi" oluşturacaklardır. Bu kapsamda: (2) "Enerji Yöneticisi" görevlendirmesi yapacaklar; a) Toplam inşaat alanı en az yirmi bin m2 veya yıllık enerji tutarı beşyüz TEP (Ton Eşdeğer Petrol) olan kanunda belirtilen istisnai binalar dışındaki ticari , hizmet ve kamu binaları
b) Yıllık enerji tüketimi bin TEP‘den fazla olan endüstriyel işletmeler
c) MEB‘e bağlı okullar (3) "Enerji Yönetim Birimi" oluşturacaklar: a) Organize Sanayi Bölgeleri (bölgelerinde bulunan ve yıllık enerji tüketimi bin TEP‘in altında olan işletmelere hizmet vermek üzere)
b) Kamu kesimi dışında kalan ve yıllık enerji tüketimi ellibin TEP ve üzerinde olan endüstriyel işletmeler. Enerji Yöneticisi görevlendirme ve görevlendirilen enerji yöneticilerinin isimlerinin bildirimi MADDE 31 - (1) Endüstriyel işletmelerde ve binalarda enerji yönetimi ile görevlendirilecek mühendisler, katıldıkları Enerji Yöneticisi eğitim programına göre sertifikalandırılacak ve sahip oldukları sertifika cinsine göre binalarda veya endüstriyel tesisler ve organize sanayi bölgelerinde görev yapabilecektir. Ancak yönetmeliğin uygulamaya girmesinden sonra ilk 6 ay görevlendirmelerde sertifika şartı aranmayacak ancak görevlendirilen kişilerin bu süre içinde sertifika programlarından birisine devam ederek belgesini tamamlaması mümkün olacaktır. Kanun gereğince enerji yöneticisi görevlendiren veya değişiklik yapan kuruluş veya bina yetkilisi, görevlendirmeyi takiben en geç 30 gün içinde enerji yöneticisinin ismini, kimlik ve iletişim bilgilerini, akademik kariyeri ile ilgili bilgileri içeren EK:4 de verilen formu, özgeçmişini ve varsa Enerji Yöneticisi belgesinin fotokopisi ile işletme/bina yönetimince donatıldığı yetkilerle ilgili bilgi ile birlikte Genel Müdürlüğe gönderecektir. Genel Müdürlük bu bilgileri güncel olarak bir veri tabanında tutacak, gerkli olduğu durumlarda iletişim ve işbirliği için bu veri tabanındaki bilgilerden yararlanacaktır. Ayrıca uygun gördüğü bilgilerden bazılarını gizlilik prensipleri ile uyumlu olarak En-Ver Portalı vasıtasıyla kamuya açacaktır. Enerji yöneticisi görevlendirmesi ve/veya bildirim yapmayanlara verilecek cezalar MADDE 32 - (1) Endüstriyel işletmeler ve binaların sahipleri veya yönetimleri, Kanunun Enerji Yönetimi oluşturulması ve Enerji Yöneticisi atanması ile ilgili 7. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ve bu yönetmeliğin ilgili hükümlerine aykırı hareket edilmesi halinde, aykırılığın giderilmesi için yazılı olarak ihtar edilir. Aykırılığın otuz gün içerisinde giderilmemesi halinde; endüstriyel işletmeye, bina sahibine veya bina yönetimine yirmibin Yeni Türk Lirası idari para cezası verilir. (2) Endüstriyel işletmelere, bina sahibine veya bina yönetimine verilmiş olan ceza miktarlarının, cezaya muhatap gerçek veya tüzel kişinin bir önceki malî yıla ilişkin toplam enerji harcamalarının yüzde yirmisini veya tüzel kişinin bir önceki malî yılına ilişkin bilançosunda yer alan gelirlerinin yüzde beşini geçmesi halinde, otuz gün içerisinde bilanço ve enerji harcamalarına ilişkin belgelerin ibraz edilmesi şartıyla, her iki sınıra göre hesaplanan tutarlardan düşük olanı ceza miktarı olarak hesaplanır. (3) Enerji yöneticisi bildirimi ve enerji yöneticisi tarafından hazırlanacak raporların gönderilmesi kanundaki istenen bilgiler kapsamında mütalaa edileceğinden, sözkonusu bilgilerin verilmemesi halinde istenen bilginin verilmesi için otuz günlük süre tanınır. Verilen süre sonunda istenen bilgilerin yanlış veya noksan verilmesi halinde onbin Yeni Türk Lirası, hiçbir bilgi verilmemesi halinde ellibin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir. (4) Verilen para cezaları ile itirazlar Genel Müdürlüğe yapılır. Enerji tüketiminin TEP olarak hesaplanması MADDE 33 - (1) Enerji tüketiminin TEP karşılığı, bina ve endüstriyel kuruluşlarda aşağıdaki gibi hesaplanacaktır. a) Binalarda ;binanın, 1 Ocak - 31 Aralık arasındaki yıllık enerji tüketim değerleri hesaplanacaktır. Enerji tüketimi binada ısıtma, sıcak su, klima, aydınlatma pompa, asansör, yürüyen merdiven işletmesi gibi çeşitli amaçlar için harcanan her türlü yakıt ve elektrik tüketimlerini kapsayacaktır. Güneş ve jeotermalden karşılanan miktar tüketilen enerji de hesaba katılacaktır. b) Endüsriyel İşletmelerde; bir tesisin yıllık, 1 Ocak - 31 Aralık arası veya kampanya usulü çalışan işletmeler için kampanya süresini içine alacak şekilde 12 ay, harcadığı her türlü satın alınan yakıt ve elektrik tüketimlerinin (ara ürün, enerji dışı hammadde ve/veya enerji kullanılarak üretilen enerji türleri dahil) toplamı, fabrikanın enerji tüketimi olarak kabul edilir. c) Her bir yakıt ve/veya elektriğin yıllık tüketim miktarları EK:5‘ de verilen katsayılar yardımı ile TEP‘ e çevrilir ve bu TEP değerlerinin toplanması ile endüstriyel işletmelerin ve binaların yıllık toplam enerji tüketimi bulunur.
Binalarda enerji yönetimi, yöneticisi (BEY) kavram ve kapsamı, MADDE 34 - (1) Toplam inşaat alanı en az 20 000 m2 veya yıllık enerji tüketimi 500 TEP ve üzeri olan ticari binaların, hizmet binalarının ve kamu kesimi binalarının enerji yöneticisi görevlendilmesi zorunlu olup, bina sahibinin veya tüzel kişiliğe sahip bina yönetiminin tam zamanlı enerji yöneticisi ile yıllık sözleşme yaparak yürütülecek çalışmalar ve görev kapsamı üzerinde mutabakat sağlanacaktır. Bina yönetimi asgari bir yıl süreli olmak üzere sözleşme imzalayarak enerji verimliliği danışmanlık şirketlerinden enerji yöneticiliği hizmeti de alabilecektir. Bir şirket bünyesindeki mühendislerin her birinin azami sorumluluk alanı 100.000 m2 ile sınırlıdır. Bu görev kapsamı Madde 39 (a)‘dan (ı) bendine kadar listelenen görevlerden; bina kullanım amacına göre uygun olanları kapsayacak, ancak bu liste ile sınırlı olmayacak ve binada mevcut sistemler ve binanın özel durumuna mahsus uygun ek görevler de olabilecektir.
Okul binalarında enerji yönetimi
MADDE 35 - (1) Okul yönetimleri aşağıdaki listeyi örnek alarak kendi binaları için uygun bir enerji yönetim sistemi geliştirecek ve çalışma sorumluluğunu bir müdür yardımcısına verecektir. Müdür yardımcısı bu çalışma için bir fen bilgisi öğretmeninin başkanlığında oluşturulmuş bir öğrenci gurubu desteği ile bilinçlendirme ağırlıklı çalışmalar yürütecektir. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından ilçede görevlendirilecek BEY sertifikalı enerji yöneticisi görev alanındaki okulları yılda birkaç kere ziyaret ederek enerji verimliliğini arttırmak üzere okulda yapılabilecek çalışmalar ve projeler konusunda öğretim yılının başında ve sonunda olmak üzere iki teknik rapor sunacaktır. Bu teknik raporlara dayanarak sorumlu müdür yardımcısı tarafından hazırlanacak gelişme ve izleme raporu, İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne, başta tüm öğretim dönemi ve Ocak- Aralık dönemi boyunca tüketilen enerji miktarı olmak üzere, mevcut altyapı, yapılan çalışmalar ve alınan sonuçları kapsayacak şekilde gönderilecektir. İl Milli Eğitim Müdürlüklerinde Ocak ayı sonunda toplanan bu raporlar her ilde incelenerek yapılan çalışmalar ve sonuçları, tüm ilde bir önceki yılda okullarda tüketilen enerji cinsleri ve miktarları, toplamları ve yapılacak iyileştirme ile ilgili talepler; bir ildeki tüm seviyedeki okulları kapsayacak şekilde Bakanlığa iletilecektir. (2) Her Ayın Mart ayı içinde 81 ilden toplanan bilgileri içeren raporlar ve okul raporlarının bir kopyaları ve elektronik dosyaları Genel Müdürlüğe en geç 1 Nisan tarihinde ulaşmış olacaktır.Genel Müdürlüğe iletilen bu bilgiler bir veri tabanında herkesin ulaşabileceği şekilde analiz edilmiş olarak En-Ver portalında yayınlayacaktır. Binalarda enerji yöneticisinin raporlama sorumluluğu MADDE 36 - (1) Binalarda görevlendirilmiş enerji yöneticisinin sorumluluğu doğrudan bina sahibi veya yöneticisine, bildirim açısından dolaylı olarak Genel Müdürlüğe ait olacaktır. . Bina yöneticisi yıllık olarak hazırlanmış enerji tüketim bilgileri ve kendi tespitlerini içeren bir enerji yönetim raporunu her yıl Mart ayı sonuna kadar Genel Müdürlüğe verecektir. Bina yönetimi yapılacak çalışmalar için ayrı bir bütçe tahsis edecektir. Enerji ihtiyacı için ayrı bir bütçe yapılarak bu bütçe sadece enerji giderleri için harcanacaktır. Hesaplar şeffaf olarak katılımcıların erişimine açık olacak, ısıtma giderlerine katılanların kullandıkları enerji miktarı ile bağıntılı ödeme yapmaları hususunda gerekli tüm önlemler bina sahibi veya yöneticisi tarafından alınacaktır. Binalarda enerji yöneticisinin görev alanı MADDE 37 - (1) Binalarda enerji yöneticisi (BEY); binanın ısıtılması, soğutulması ve sistemlerinin işletilmesi için kullanılan yakıt (doğal gaz, kömür, fuel oil, mazot vs.), yenilenebilir enerji (jeotermal, güneş), elektrik enerjisi ile her türlü ihtiyaç için tüketilen suyun en verimli ve rasyonel şekilde ve çevreye (hava, toprak, su ve ses kirliliği olarak) yasal sınırlar içindeki en düşük zararı verecek şekilde kullanılmasını sağlamak ve atıklarla ilgili, özellikle ayrıştırma konusunda önlem almak üzere gerekli tedbirlerin alınmasından sorumludur. Binalarda enerji yöneticisinin görevleri MADDE 38 - (1) Enerji yöneticisinin görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda belirtilen çalışmaları kapsar; ancak bunlarla sınırlı değildir: a) Binadaki tüm enerji tüketim kayıtlarını tutarak izleme yapabilmek için; sayaç okuma ve enerji satın almayı takip etmek, denetlemek, bunun için gerekli olan sayaç ve benzeri cihazların yerlerini tesbit ederek satın alınmasını ve montajını sağlamak üzere girişimlerde bulunmak. b) Isıtma sezonu boyunca tüketilen ısıtma enerjisinin ve/veya soğutma için tüketilen enerjiyi takip etmek, m2 başına ve ısıtma ve soğutma derece günleri (DMI tarafından web sayfasında yayınlanan) ile kıyaslı olarak tablolamak ve grafiklemek . Bir önceki yıl değerleri ile karşılaştırarak enerji tüketimi artışlarını ve azalmalarını izlemek, bina içindeki tipik noktalardan tercihan devamlı olarak, iç sıcaklıkların ölçülmesini sağlayarak iç sıcaklıkların, ısıtmada en fazla 24o C dereceyi aşmamasını sağlamak. c) Binada yaşayanlar veya binayı kullananları bilgilendirmek üzere aylık olarak yakıt, elektrik ve su tüketim miktarını, ödenen faturaların bedellerini, bina iç sıcaklıkları ile ilgili grafikleri ve hazırlanan karşılaştırmalı tabloları binanın duyuru panosuna her ayın ilk haftasında asılmasını sağlamak. Binanın ısıtma ihtiyacı kimlik belgesinin ve hazırlandıktan sonra bina performans sertifikasının sürekli olarak asılı olmasını sağlamak. Bina yöneticisine asılan belgelerden ikişer kopya vermek. ç) Yakıt, elektrik ve su tüketiminin düşürülmesini teminen yatırım ihtiyacını kapsayan alternatif teklifler hazırlayarak bina yönetimine sunmak ve ekipman satıcıları ve dış danışmanlarla işbirliği yaparak gerekli mali analizleri yapıp yönetimin bu konuda yatırım yapması için yeterli bilgiye sahip olmasını sağlamak. (BEY tarafından, özellikle çatı, duvar ve sıcak ve soğuk tank ve boruların yalıtımına, verimsiz kazanın ve soğutma ünitelerinin ve radyatörlerin değiştirilmesine, güneş kollektörü ile sıcak su eldesine, kojenerasyona, bina zonlamasına ve otomatik ısıtma kontroluna, daire veya bağımsız bölümlerde enerji tüketiminin bireysel olarak ölçülerek enerji giderleri ile ilgili masrafların buna göre paylaştırılmasına, motor ve fanlarda frekans kontrolu ile debi ayarlamasına ve bina içinde ve dışında verimli ve otomatik aydınlatma sistemlerine, bu çalışmalarda öncelik verilmelidir. Ayrıca gereksiz aydınlatma, açıkta bırakılan musluklar gibi hususlarla ilgili düzenlemeler de BEY in sorumluluğundadır.) d) Yeni ve mevcut büyük binalarda tadil işlemleri sırasında yakma tesislerinde yer alan kazanların, brulörlerin, kat kaloriferi ve kombilerin, ayrıca elektrik motorlarının, klimaların, elektrikli ev aletlerinin ve aydınlatma ekipmanlarının Sanayi ve Ticaret Bakanlığı‘nca yayınlanan yönetmelikte belirlenen asgari verimlilik değerlerinde olanlarının kullanılmasını sağlamak. e) Her ısıtma sezonu başında MMO tarafından onaylanmış (kabul edilebilir) denetim firmalarına kazanlarda ölçüm ve baca kontrolu yaptırarak enerji verimliliği açısından en yüksek performansın elde edilmesini sağlamak f) Bina için mali avantaj sağlaması açısından yakıt cinsini ve elektrik tarifesini değiştirme olanaklarını araştırmak ve enerji ve su ikmal kesintisi halinde uygulanmak üzere muhtemel planlar hazırlamak. g) Yıllık enerji maliyet bütçelerini hazırlamak, yönetime sunmak ve gerçekleşmeleri izlemek. h) Tesislerin (kazanlar, sıcak ve soğuk su sistemlari, tanklar, aydınlatma, asansör, fan ve pompalar, klimalar gibi) ekipmanların daha verimli olarak işletilmesi için verimlilik standartları oluşturmak,, binaların sıvı , gaz ve katı yakıtlı kazanları ile merkezi/bölgesel ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin Makina Mühendisleri Odasınca belgelendirilen yetkili personel tarafından işletilmesini sağlamak, ı) Hazırlanmış tasarruf projelerinin, şartnameden montaja kadar her safhada olmak üzere yürütülmesini sağlamak. i) Enerji Yönetim programı hakkında binayı kullananların ve bina yönetiminin bilgilendirilmesini sağlamak, binada yaşayanları veya binayı kullananları enerji verimliliği konusunda teşvik etmek için bilinçlendirme çalışmaları yapmak, bu konuda hazırlanmış poster ve broşurleri bu amaçla kullanmak. j) Bina yakma tesislerinin, 13 Ocak 2005 tarih ve 25699 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Isıtmadan Kaynaklı Hava Kirliliğinin Önlenmesi Yönetmeliği"nde belirtilen işletme değerlerine uygun olarak çalıştırılmasını sağlamak. Endüstriyel enerji yönetimi ve enerji Yöneticisinin (EEY) görevlendirilmesi MADDE 39 - (1) Yıllık enerji tüketimi bin TEP‘den fazla olan endüstriyel işletmelerin ve Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) (bölgelerinde bulunan ve yıllık enerji tüketimi bin TEP‘in altında olan işletmelere hizmet vermek üzere) Endüstriyel Enerji Yöneticisi görevlendirmesi yapması ve kamu kesimi dışında kalan ve yıllık enerji tüketimi ellibin TEP ve üzerinde olan endüstriyel işletmelerin Enerji Yönetimi Birimi oluşturması zorunludur. Bünyesinde Kalite Yönetim Birimi mevcut olan endüstriyel işletmeler, birimin yapısının enerji yönetimi hizmetlerinin de yürütülmesi için uygun olması durumunda bu birimi aynı zamanda Enerji Yönetimi Birimi olarak da görevlendirebilir. Bu durumu bütün çalışanlara duyurur. Endüstri sektöründe EEY olarak görevlendirileceklerin meslek odalarına kayıtlı mühendis olması ve idari açıdan doğrudan işletmenin veya OSB nin üst yönetimine bağlı olarak görev yapması sağlanır. Enerji Yöneticisi Koordinatörlüğünde görev yapan Enerji Yönetim Birimi, fabrikanın ana üretim bölümlerinin işletmeden sorumlu teknik elemanları ile enerji satın alınması ve kayıtlarla ilgili muhasebe veya buna benzer bölüm görevlisinden oluşur. Gerek EEY ve gerekse Enerji Yönetim Birimi tarafından, takım çalışması şeklinde yürütülen faaliyetler sonucunda işletmenin/işletmelerin en az enerji tüketimi ile en çok üretim yapması hedeflenir. Endüstriyel işletmelerde ve OSB‘lerde Enerji Yöneticilerinin işletmenin/yönetimin kadrolu mühendisi olması ve tam zamanlı olarak çalışması zorunludur. Ancak OSB‘ler Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketlerinden bu hizmeti sözleşmeli olarak da alabilir. Endüstriyel enerji yöneticisinin görev, yetki ve sorumlulukları MADDE 40 - (1) Endüstriyel Enerji Yöneticisinin görev, yetki ve sorumlulukları aşağıda belirtilen çalışmaları kapsar ancak bunlarla sınırlı değildir. Amaca uygun olarak, işletmenin şartları doğrultusunda yeni görevler de bu kapsama ilave edilebilir. OSB‘lerde OSB‘nin özel şartlarına uygun adaptasyonlar yapılabilecektir. Yönetim görevlendirme yaparken EEY görev listesini de görevlendirdiği mühendisine tebliğ edecektir. a) İşletmede tüm enerji tüketim kayıtlarını, sayaç okuma ve enerji satın almayı takip etmek, denetlemek, bunun için önemli üretim bölümlerinde gerekli olan sayaç ve benzeri cihazların yerlerini tesbit ederek satın alınmasını ve montajını sağlamak üzere girişimlerde bulunmak,
b) SET değerleri için ayrı ayrı tüm önemli üretim bölümlerini ve ana ürünleri takip etmek üzere mevcut durum ve iyileştirme sonrası endeksleri geliştirmek, üst yönetime verilmek üzere SET değerleri, enerji maliyetleri ve üretim-enerji tüketim ilişkisini, enerjinin birim ürün maliyetindeki payını özetleyen aylık raporları hazırlamak, yerli ve yabancı sanayi ürünlerindeki enerji yoğunluklarına paralel bir trend izleyip izlemediğini kontrol etmek ve bu ürünlerde enerji yoğunluklarının düşürülmesini teminen alternatif teklifler hazırlamak,
c) Fabrika için mali avantaj sağlaması açısından yakıt cinsini ve elektrik tarifesini değiştirme olanaklarını araştırmak ve enerji ikmal kesintisi halinde uygulanmak üzere muhtemel planlar hazırlamak,
ç) Yıllık enerji maliyet bütçelerini hazırlamak ve gerçekleşmelerini izlemek,
d) Fabrika personeli, ekipman satıcıları ve dış danışmanlarla işbirliği yaparak enerji tasarrufu projelerini, proses değişiklikleri de dahil olmak üzere geliştirmek, gerekli mali analizleri yaparak yönetimin bu konuda yatırım yapması için yeterli bilgiye sahip olmasını, fabrikanın kendi mali ve teknik imkanları içinde olanlar da dahil, sağlamak,
e) Enerji Verimliliği Kanunu gereğince verilecek proje destekleri ve gönüllü anlaşma destekleri ile ilgili çalışmalar yapmak, Bu desteklerle ilgli yükümlülükleri takip etmek ve üst yönetime raporlamak,
f) Makina ve tesislerin daha verimli olarak işletilmesi için verimlilik standartları oluşturmak, hazırlanmış tasarruf projelerinin, şartnameden montaja kadar her safhada olmak üzere yürütülmesini sağlamak,
g) Enerji Yönetim programı için fabrikadaki her kademe arasında iletişimi sağlamak, programa katılan tüm mühendis ve işçileri teşvik etmek için bilinçlendirme ve eğitim programları ve ödüllendirme sistemleri geliştirmek, Genel Müdürlük tarafından her yıl düzenlenen enerji verimliliği haftası etkinliklerine ve yarışmalara aktif katılımın sağlanmasına önder olmak,
h) Hava kirletici bacagazı emisyonlarını sürekli izleyerek 22 Temmuz 2006 tarih ve 26236 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Endüstri Tesislerinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolu Yönetmeliği‘nde" belirtilen hususların yerine getirilmesini sağlamak,
ı) Sayaç ve benzeri cihazların periyodik olarak kalibrasyonlarının yaptırılmasını sağlamak ve izleme raporları tanzim etmek,
i) Enerji tüketimi, yıl içinde elde edilen ortalama, en iyi ve en kötü SET değerleri, yürütülen verimlilik çalışmaları ve sonuçları hakkında bilgi içeren yıllık faaliyet raporunu hazırlamak ve yönetimin onayından geçirerek her yıl 31 Mart tarihinden önce Genel Müdürlüğe gönderilmesini sağlamak,
j) Endüstriyel tesisin karbon ayak izini uluslararası geçerli standart yöntemlerden birisini kullanarak hesaplamak ve izlemek. BEŞİNCİ BÖLÜM
Enerji Yöneticilerinin Bulundurması Gereken Asgari Özellikler ve Yetiştirme Kursları Enerji yöneticilerinin bulundurması gereken asgari özellikler MADDE 41 - (1) Binalarda görevlendirilecek enerji yöneticilerinin enerji verimliliği konuları ile ilişkili en az 5 yıllık deneyime ve Enerji Yönetici Sertifikasına sahip MMO üyesi Makina Mühendisi ya da EMO üyesi Elektrik Mühendisi olması; Endüstri sektöründe görevlendirilecek enerji yöneticilerinin ise enerji verimliliği konuları ile ilişkili en az 5 yıllık deneyime ve Enerji Yönetici Sertifikasına sahip MMO üyesi Makina veya Endüstri Mühendisi ya da EMO üyesi Elektrik Mühendisi olması zorunludur. Enerji yöneticisi yetiştirme kursları MADDE 42 - (1) Kanun gereğince; endüstri sektöründe ve binalarda görevlendirilecek enerji yöneticilerinin, görev alanlarına uygun ve teorik ve uygulamalı olarak toplam 55 saatten az olmayan ve başarısı bir sınav ile ölçülen kısa bir eğitime tabii tutulması ve bir örnek uygulama raporunu kursun başlangıç tarihinden itibaren 3 ay içinde teslim etmesi zorunludur. Bu süreç sonucunda enerji yöneticilerinin haiz olması gerekli sertifika verilecektir.
MADDE 43 - (1) Enerji Yöneticisi yetiştirmek üzere yetkilendirilmiş kurum ve şirketler EK: 6‘da verilen konuları, Genel Müdürlüğün desteği ile daha önce hazırladıkları ders notları çerçevesinde, bu kurs kapsamında işleyeceklerdir. Ayrıca, kursun kapsamı, Enerji Yöneticisinin ülkenin enerji sektörü ve bu konuda yakın gelecekte beklenen gelişmeler hakkında bilgi almasını ve sektörlerin yapısının enerji tüketim yapısına etkileri, sanayi prosesleri ve yardımcı işletmelerinin mevcut ekipmanlarını ve enerji tüketimi ilişkisini ve konulardaki yeni teknolojileri ve karbon azaltma seneryolarını değerlendirecek şekilde konuya geniş açıdan bakmasını sağlayacaktır. (2) Kurs programı; ders içi bilgilendirme ve cihazlar kullanılarak ölçüm yapma, alınan ölçümlerin değerlendirilmesi şeklinde uygulanacaktır. Uygulama çalışması BEY için bir binada en az 1 gün, EEY için Genel Müdürlüğün model tesisinde veya eşdeğer bir tesiste en az 2 gün süreli olarak yürütülecektir. Enerji yöneticisi sertifikasının yetki alanının değiştirilmesi MADDE 44 - (1) BEY ve EEY sertifikalarından birisine sahip enerji yöneticileri, bu yönetmeliğin Madde 41 (1) de tanımlanan şartlara uygun ise, diğer sertifikaya ait fark dersleri ve farklı uygulamaları yerine getirmek şartı ile mevcut sertifikasının sınırlarını her iki sektöre de genişletebileceklerdir. ALTINCI BÖLÜM
Endüstriyel İşletmelerin Enerji Tüketiminde Verimliliğin Arttırılması İçin Alacakları Diğer Önlemler Enerji verimliliğini arttırıcı önlemler MADDE 45 - (1) Endüstriyel İşletmeler aşağıda belirtilen alanlarda önlemler alarak enerjinin verimli kullanımı için çaba gösterirler. Ayrıca yeni üretim tesisleri kurulurken veya fabrikanın kapasite arttırımı ve modernizasyon çalışmalarında da aşağıdaki hususlar gözönünde bulundurulur.
(2 ) Mevcut tesisler aşağıda belirtilen alanlarda önlemler alarak enerjinin verimli kullanımı için çaba gösterirler;
a) Yakıtların, mevcut yakma sisteminin en verimli şekilde kullanımı ile yakılması,
b) Isıtma, soğutma, iklimlendirme ve ısı transferinde en yüksek verimin elde edilmesi,
c) Isı yalıtımının standartlara uygun olarak yapılması, ısı üreten, dağıtan ve kullanan tüm ünitelerin yalıtılarak ısı kaybının en aza indirilmesi,
ç) Atık ısı geri kazanımı,
d) Isının işe dönüştürülmesinde verimliliğin arttırılması,
e) Elektrik tüketiminde kayıpların önlenmesi,
f) Elektrikten iş, ısı vb dönüşümlerde verimliliğin artırılması, mümkün olduğu takdirde bileşik ısı-güç üretimine geçilmesi,
g) Otomatik kontrol uygulamaları ile insan faktörünün en aza indirilmesi,
h) Hava kirletici emisyonların minimuma çekilmesi ve tüketilen enerji atıklarının çevreyi en az kirletecek şekilde saklanması için azami çaba gösterilmesi,
ı) Enerji kaynakları kullanımında yenilenebilir enerji kaynaklarına mümkün olduğunca ağırlık vererek tesisin karbon yoğunluğunun düşürülmesi,
i) Üretilecek ürünlerin çeşitlerinin de en az enerji tüketecek olanlardan seçilmesi. (3) Yeni Kurulacak Tesislerde Enerji Verimliliğini Artırıcı Önlemler Maddenin (2) fıkrasında belirtilen önlemler olup, tesisin projelendirilmesi aşamasından itibaren dikkate alınır ve bu amaca yönelik olarak ayrıca ; a) Yeni alınacak makinalar enerji verimliliği yüksek olan teknolojiler arasından, standardizasyon ve kalite güvenlik sisteminin gereklerine dikkat edilerek seçilir. Ayrıca kesintisiz enerji arzı sağlayacak girdilerin seçimine dikkat edilir.
b) Tesis, ısı yalıtımı açısından en verimli şekilde projelendirilir ve uygulama projeye uygun olarak yapılır.
c) Tesisin kuruluşu aşamasında enerji verimliliği ile ilgili tüm ölçüm cihazları temin ve monte edilir.
ç) Hava kirletici emisyonların minimuma çekilmesi ve tüketilen enerji atıklarının çevreyi en az kirletecek şekilde saklanması için gerekli düzenlemeler yapılır.
d) Bileşik ısı-güç üretimine önem verilir.
Enerji tasarrufu etütleri
MADDE 46 - (1) Yıllık 1000 TEP ve üzeri enerji tüketimi olan Endüstriyel İşletme Yönetimi, Madde 45‘de belirtilen önlemlerle sağlanacak tasarrufun enerji ve parasal değerlerini belirlemek üzere, enerji tasarrufu etütlerinin işletmenin içinde yeterli seviyede uzmanlık varsa kendi uzmanlarınca yapılmasını veya yetkili enerji verimliliği danışmanlık şirketlerine yaptırılmasını sağlar. Bu çalışmalar yönetmeliğin yayınlanmasından sonraki ilk yıl sonundan başlayarak üçüncü yıl sonuna kadar tamamlanır. Çalışma sonuçları bir raporda derlenir ve rapordan 2 kopya; çalışma yetkili Enerji Verimliliği Danışmanlık Şirketi tarafından yürütülmüş ise, şirket tarafından, kendisini yetkilendiren kuruluşa, çalışma endüstriyel işletmenin kendi şartları ile yürütülmüş ise işletme tarafından doğrudan Genel Müdürlüğe gönderilir. Enerji tasarrufu planlarının hazırlanması MADDE 47 - (1) Kanun kapsamına giren yıllık 1000 TEP ve üzeri enerji tüketimi olan endüstriyel işletmeler Madde 46 çerçevesinde belirlediği kayıpları azaltmak için, kapasite artırımı ve modernizasyon çalışmaları ile üretim artışları da göz önünde bulundurularak, yıllık olarak enerji tüketimini en az net % 1 azaltmak üzere 2 ve 5 yıllık planlar yapar. Yapılacak olan 2 yıllık plan içerisinde geri ödeme süresi 1 yıl ve altında olan yanma kontrolu, izolasyon, güç kompanzasyonu gibi enerji tasarrufu sağlayan projelerin, 5 yıllık plan içerisinde ise geri ödeme süresi 1 ile 4 yıl arasında olan enerji tasarrufu projelerinin yatırımlarına yer verilir. Enerji tasarrufu etütlerinin tamamlanmasını takip eden bir yıl içinde bu planların hazırlığı tamamlanır ve bu projeler kanun kapsamındaki proje destekleri için uygun ise, Genel Müdürlüğün desteği için müracaat edilir veya işletmenin yeterli öz kaynağı var ise kendi imkanları ile derhal uygulanır. Spesifik enerji tüketimlerinin izlenmesi MADDE 48 - (1) Enerji tüketimi açısından kapsam içine giren tüm fabrikalar; üretimleri olan ana ürünler için SET değerlerini aylık ve yıllık bazda izlerler. Örneğin TEP/ton, kWh/birim Ürün, GCal/ton, Gcal/m2, kCal/Kg gibi. (2) SET değerlerini daha sağlıklı olarak izlemek için fabrika yönetimleri gerekli sayaç ve ölçüm cihazlarının satın alınması ile ilgili hazırlıkları bu yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde tamamlayıp, cihazları 3 yıl içinde monte eder, mevcutları tamir ve kalibre ettirerek faal hale getirirler. Bunların faal ve kalibrasyonlu halde kalması için de cihazların periyodik kalibrasyon sürelerine uygun olarak kalibrasyonlarının yapılmasını sağlar. Modernizasyon, kapasite arttırımı ve yeni tesislerin kurulmasında yeterli sayıda sayaç ve ölçüm cihazlarının kullanılması hususu projelendirme aşamasında gözönüne alınır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Geçici Maddeler, Son Hükümler ve Ekler
Geçici Madde 1- (1) Mevcut olan Enerji Yöneticisi Sertifikaları bu yönetmeliğin yayınlanmasından sonra 6aylık süre içinde yenilenecektir.
Yürürlük
MADDE 49 - (1) Bu yönetmelik yayın tarihinde yürürlüğe girer. 11 Kasım 1995 tarih, 22400 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sanayi Kuruluşlarının Enerji Tüketiminde Verimliliğin Arttırılması İçin Alacakları Önlemler Hakkındaki Yönetmelik bu yönetmelik ile yürürlükten kalkmıştır. Yürütme MADDE 50 - (1) Bu yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı yürütür.
EK 1:ÖZGEÇMİŞ FORMU
Açıklamalar
Adı Soyadı
Doğum Tarihi
Kimlik Bilgileri
İletişim Bilgileri
Görevi/Mesleği
Şu anda çalıştığı kurum ve hizmet süresi
Bildiği yabancı diller ve seviyesi
İhtisas (Uzmanlık) alanı (Isı - İmalat - Montaj - Proje - Tesisat - Uygulama vs. gibi ihtisas alanları detaylı olarak belirtilecektir.)
Öğrenim kayıtları ( En üste en son mezun olunan okul gelecek şekilde orta öğretime kadar
öğrenim kayıtları sırası ile belirtilecektir.)
Daha önce yürüttüğü sanayi sektörü projeleri ve enerji tasarrufu çalışmaları Sanayi ve/veya bina sistemi, enerji tasarrufu tecrübeleri yeterli detayda verilecektir.
Sektörler , prosesler ve uzmanlıkl alanlarındakii çalışmalar
Daha önce çalıştığı işler Bu bölümde hangi tarihler arasında ve nerelerde, hangi sorumlulukta ve hangi konularda çalışıldığı belirtilecektir.
Yayınları, eserleri, patentleri
EK:2 GENEL MÜDÜRLÜK VE YETKİLENDİRİLMİŞ KURULUŞ ARASINDA İMZALANACAK YETKİLENDİRME TİP SÖZLEŞMESİ EK:3 YETKİLENDİRİLMİŞ KURULUŞ VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ DANIŞMANLIK ŞİRKETİ ARASINDA İMZALANACAK YETKİLENDİRME TİP SÖZLEŞMESİ
(Bunlar yönetmeliğin olgunlaşma döneminde paralel olarak hazırlanabilir.)
EK:4 ENERJİ YÖNETİCİSİ BİLDİRİM FORMU
BEY....
EEY...
Adı SOYADI :
T.C. Kimlik Numarası :
Doğum Yeri - Tarihi : ....... / ....... / ............
Nüfusa Kayıtlı Olduğu Yer :
Mesleği :
Kayıtlı Olduğu Meslek Odası :
Meslek Odası Sicil No :
Ev Adresi :
Telefon No İş :
Ev :
Mobil :
Faks No İş :
Elektronik Posta Adresi :
Öğrenim Düzeyi : Lisans Y. Lisans Doktora
Bitirdiği Okul - Tarihi :
Diploma No :
Yabancı Dil
(...........................................................................) Orta İyi Çok İyi
İşyeri Sanayi Sicil Belge No :
Bina Kayıt No : Bu bölüm Enerji Yöneticisi Sertifikası‘nı düzenleyen kurum veya kuruluş tarafından doldurulacaktır.
Eğitim Dönemi : ....... / ....... / .............. ....... / ....... / ..............
Sertifika Düzenleyen Kurum/Kuruluş :
Sertifika Düzenleme Tarihi :
Sertifika Numarası :
Sertifika Başarı Notu :
Sertifika Kapsamı : Sanayi Bina Her ikiside Enerji Yöneticisi Bilgi Formu kapsamında tarafımdan verilen bilgilerin eksiksiz ve doğru olduğunu, eksik veya yanlış bilgi verildiğinin tespit edilmesi halinde 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında uygulanacak idarî yaptırımlara karşı her türlü sorumluluğun tarafıma ait olduğunu beyan ve taahhüt ederim. Tarih
Yönetici Onayı Adı SOYADI
İmza EK:5 ENERJİ KAYNAKLARI ÇEVRİM KATSAYISI Kaynakların Alt Isıl Değerleri ve Petrol Eşdeğerine Çevrim Katsayıları Miktar
Enerji Kaynağı
Yoğunluk Isıl değer
Birim Çevrim
Katsayısı
(TEP)
1 ton Taşkömürü 6100 kCal/Kg 0.610
1 ton Kok Kömürü 7200 kCal/Kg 0.720
1 ton Briket 5000 kCal/Kg 0.500
1 ton Linyit teshin ve sanayi 3000 kCal/Kg 0.300
1 ton Linyit santral 2000 kCal/Kg 0.200
1 ton Elbistan Linyiti 1100 kCal/Kg 0.110
1 ton Petrokok 7600 kCal/Kg 0.760
1 ton Prina 4300 kCal/Kg 0.430
1 ton Talaş 3000 kCal/Kg 0.300
1 ton Kabuk 2250 kCal/Kg 0.225
1 ton Grafit 8000 kCal/Kg 0.800
1 ton Kok tozu 6000 kCal/Kg 0.600
1 ton Maden 5500 kCal/Kg 0.550
1 ton Elbistan Linyiti 1100 kCal/Kg 0.110
1 ton Asfaltit 4300 kCal/Kg 0.430
1 ton Odun 3000 kCal/Kg 0.300
1 ton Hayvan ve Bitki Artığı 2300 kCal/Kg 0.230
1 ton Ham Petrol 10500 kCal/Kg 1.050
1 ton Fuel Oil No: 4 9600 kCal/Kg 0.960
1 ton Fuel Oil No: 5 0.920 Kg/lt 10025 kCal/Kg 1.003
1 ton Fuel Oil No: 6 0.940 Kg/lt 9860 kCal/Kg 0.986
1 ton Motorin 0.830 Kg/lt 10200 kCal/Kg 1.020
1 ton Benzin 0.735 Kg/lt 10400 kCal/Kg 1.040
1 ton Gazyağı 0.780 Kg/lt 8290 kCal/Kg 0.829
1 ton Siyah Likör 3000 kCal/Kg 0.300
1 ton Nafta 10400 kCal/Kg 1.040
bin m3 Doğal Gaz 0.670 Kg/m³ 8250 kCal/m³ 0.825
1 ton Kok Gazı 8220 kCal/Kg 0.820
bin m3 Kok Gazı 0.490 Kg/m³ 4028 kCal/m³ 0.403
1 ton Yüksek Fırın Gazı 791 kCal/Kg 0.080
bin m3 Yüksek Fırın Gazı 1.290 Kg/m³ 1019 kCal/m³ 0.102
bin m3 Rafineri Gazı 8783 kCal/m³ 0.878
bin m3 Asetilen 14230 kCal/m³ 1.423
bin m3 Propan 10200 kCal/m³ 1.020
1 ton LPG 10900 kCal/Kg 1.090
bin m3 LPG 2.477 Kg/m³ 27000 kCal/m³ 2.700
bin kWh Elektrik 860 kCal/kWh 0.086
EK: 6 ENERJİ YÖNETİCİSİ DERS PROGRAMI
DERS BAŞLIKLARI İLGİLİ SEKTÖR AÇIKLAMA
1. Türkiye‘nin Genel Enerji Durumu ve Politikaları, Nihai Sektörlerinin Enerji Tüketim yapısı B , S
(B) BİNA VE
(S) SANAYİ SEKTÖRLERİ ENERJİ YÖNETİCİSİ KURSLARINDA UYGULANACAK) Dünya enerji kaynakları rezerv, üretim-tüketim, Türkiye enerji kaynakları rezerv, üretim, tüketim, projeksiyonlar, sektördeki en son gelişmeler, enerji sektöründeki kuruluşlar, enerji tasarruf potansiyeli ve mevzuat
2. Enerji Yönetimi Esasları ve Enerji Muhasebesi
B , S
Enerji yönetimi ve yöneticisinin önemi, yöneticinin görevleri, bir enerji yönetimi programının nasıl başlatılacağı, planlanması, beklenen sonuçlar, hedefler, etüt sualnamesi;
Veri toplama, izleme ve hedef oluşturma, değerlendirme ve analiz; aylık verilen zaman grafikleri, üretimle ilgili ve üretimden bağımsız enerji tüketimi;derecegün ve diğer değişkenlerle düzeltilmiş değerler, spesifik enerji tüketimi, standartların belirlenmesi, hedeflerin belirlenmesi, kümülatif toplam değerler, çeşitli bilgisayar uygulamaları, rapor hazırlama tekniği,
3. Enerji Tasarrufu Etüt Yöntemleri
B , S Enerji tasarrufu etüdünün tarifi, amacı, sınıflandırılması, planlanması, beklenen sonuçlar, hedefler, etüt sualnamesi
4. Ölçüm Enstrümantasyon ve Otomatik Kontrol B , S Ölçüm çalışmalarında kullanılan cihazların tanıtımı, çalışma prensipleri, fiyatları, ölçümlerde dikkat edilecek hususlar, fabrikalarda, binalarda gerekli kontrol ve izleme cihazları yerleştirme prensipleri, otomasyon sistemleri, 5. Enerji ve Kütle Denklikleri B , S Enerji denkliğinin tanımı ve amacı, Sankey diyagramları ile örnekler, kontrol hacmi, referans sıcaklık kavramları, enerji ve kütle denklikleri ile ilgili hesaplama yöntemleri, psikometrik diyagramlardan elde edilebilecek bilgiler, sonuçların değerlendirilmesi, enerji ve kütle denkliği hesaplaması ile ilgili sanayi ve bina örnekleri
6. Sanayi ve Binalarda Isıtma ve Yakma Sistemleri, Kazanlarda Verim hesaplamaları
B , S Yakıtların karakteristikleri, yakıtların depolanma teknikleri, yakıtların kalorifik değerlerinin iyileştirilme imkanları, yakıt analizleri, kalorimetre ve elementer analiz, TEP değerine çevrim katsayıları ve hesaplama yöntemleri.nma ile ilgili genel bilgi, yanma formülleri, yanmayı etkileyen faktörler, eksik yanma, fazla hava ile yanma, yanmanın iyileştirilmesi ile ilgili bilgiler,
Yakma teknikleri, brülör tipleri, ızgaralar vs. Kazanlar hakkında genel bilgi, bacagazı içerisindeki su buharı duyulur ısısı nedeniyle olan kayıp, kuru baca gazı kaybı, baca gazı sıcaklığı, kazan yükü, kazanın yüzeyinden olan ısı kayıpları, blöfteki ısı, besi suyu sıcaklığı, kazan suyu tasfiyesi, formül ve grafiklerle kazan veriminin bulunması, kazan veriminin bulunabilmesi için gerekli olan; kazan yizeyi, blöf, baca gazı gibi yerlerde ölçümler yapılarak değerlendirilmesi 7. Radyatörler ve Yakıt paylaştırma Sistemleri B Binalarda kullanılan yakıt paylaştırma sistemleri; Yakıt pay ölçerler, kalori ölçerler
8. Buhar Sistemleri S Buhar hakkında genel bilgi, buharın oluşumu, duyulur ve gizli ısı kavramları, ilgili grafiklerle anlatımı ve grafiklerin kullanımı. Buhar sistemlerinde buharın üretimi, taşıma, kullanım ve atık buhar safhalarında oluşan kayıplar, toplam sistem verimi, sistem verimini etkileyen faktörler, buhar sistemi veriminin iyileştirmeden önce ve sonra hesaplanması ve iyileştirmenin sisteme etkisi. Buhar üretimi esnasında dikkate alınması gereken noktalar: kazan verimi, üretim basıncı, kondens geri kazanımı ve blöf. Sistemde basınç seçimi ve buhar borularının boyutlandırılması, blöf ve flaş buhar miktarının hesaplanması, flaş buhar tankının boyutlandırılması. Kondenstopların (buhar kapanı) buhar sistemi için önemi, çeşitleri, bakım, seçimi.
9. Fırınlar S Sanayide çeşitli amaçalar için fırınaların tanıtımı dizayn karaekterleri Fırın tipleri, fırın veriminin belirlenmesi, fırınlarda enerji tasarrufu imkanları, atık ısı kullanım imkanları ve sistemleri, 10. Bina ve Sanayi Sektöründe Yalıtım ve Uygulamaları B , S İzolasyon malzemesi çeşitleri ve özellikleri, malzeme seçimi kriterleri, ısı kaybı hesaplama yöntemleri, boru, tesis (yüzey) bina duvar izolasyonu uygulamaları için gerekli hesaplama yöntemleri ve örnekleri, boru, vana ve flanşların izolasyonu uygulamaları, uygulamada dikkat edilmesi gereken hususlar ve uygulama teknikleri, yüksek sıcaklıktaki yüzeyler için izolasyon teknikleri, izolasyon uygulamalarının termik (ısıl) ve mekanik yönden irdelenmesi. Ekonomik izolasyon kalılığı tesbit yöntemleri
11. Binalarda Isı kayıp ve kazançlarının hesaplanması , Bina Performans Hesabı B Binalarda dış zarf kayıp ve kazanç hesapları, TS 825, Binalardaki diğer sistemlerinin verimliliğini de içeren bina performans hesaplamaları, Sertifikasyon hesapları
12. Isıtma ve Havalandırma, İklimlendirme Absorbsiyonlu soğutma B , S Fabrikalarda ve binalarda kullanılan sistemlerin tanıtılması ve hesaplamalar, Absorbsiyonlu soğutma sistemleri
13. Sanayi ve Binalarda Elektirik sistemleri fan ve pompalar B , S Güç kopmpansazyonu, harmonikler, trafolar ve diğer elektrik sistemi iyileştirmeleri, frekans kontrolu, fan pompalarda ve elektrik motorlarında enerji verimliliği, asansörler
14. Aydınlatma B , S Bina içi ve bina dışı aydınlatmada , lamba, armatür ve sistem verimlilikleri
15. Elektirikli Ev Aletleri B Binalarda Kullanılan çeşitli ev aletleri ve ofis ekipmanları enerji tüketimi ve verimlilik açısından tanıtılması
16. Basınçlı Hava
S Sanayi kuruluşlarında basınçlı hava sistemleri, kompresor sistemleri, hatlar ve işletme verimlilikleri
17.Çeşitli Sanayi prosesleri
(Boyama,Terbiye,Kurutma,Tavlama.vs) S Çeşitli sanayi proseslerini tanıtımı proses parametlerinin açıklanması ve enerji verimliliğini arttırıcı önlemler, tasarruf imkanları, örnek hesaplamalar
18. Çevre B , S Mevcut çevre mevzuatı, enerji tüketimine bağlı emisyon hesapları, emisyon sınır değerleri, çevre korumaya yönelik önlemler ile ilgili sistem ve yöntemlerin tanıtımı, karbon ayak izinin hesaplanması, karbon ticareti
19. Alternatif Enerji Kaynakları B , S Güneş, rüzgar ve jeotermal enerji imkanları, kullanım alanları, sıcak su, elektrik enerjisi ve mekanik enerji elde etme sistemleri, tanıtımı ve sistem verimleri, maliyetler 20. Bileşik Isı Güç Üretimi (Kojenerasyon) B , S Bileşik ısı-güç üretiminin tanımı, uygulama alanları, bina ve sanayi sektörleri için ayrı ayrı uygulamalar, konvansiyonel sistemlerle teknik yönden karşılaştırmaları, sağladığı avantajlar, dezavantajlar, uygulama kriterleri, verimlilik esasları, çevrim (uygulama) tipleri (buhar türbinli-gaz türbinli-pistonlu motorlu-kombine), uygulamadaki teknik sınırlamalar, konvansiyonel sistemlere göre fayda-maliyet analizi, mevzuat., maliyetler
21. Ekonomik Analiz Yöntemleri B , S Yatırım gerektiren, önlem, öneri ya da projelerin ekonomik yönden değerlendirme teknikleri; paranın zaman değeri, bileşik faiz hesaplamaları, geri ödeme süresi, net bugünkü değer, iç karlılık oranı, fayda-maliyet analizi gibi ekonomik analiz yöntemleri ile örnek proje değerlendirmesi. |
Hakkımızda
ENERJİ VERİMLİLİĞİ KANUNUNDAKİ DÜZENLEMELERE İLİŞKİN ODA GÖRÜŞÜ
