Yayına Giriş Tarihi: 09.01.2017  Güncellenme Zamanı: 09.01.2017 16:56:44  Yayınlayan Birim: GENEL MERKEZ  
 

Özellikle sonbahar ve kış aylarında soba, baca ve şofbenlerden sızan karbon monoksit gazı nedeniyle vatandaşlarımız, hemen her yıl üzücü birçok zehirlenmeye maruz kalmaktadır. Bilgisizlik, ihmal ve denetimsizlik yüzünden meydana gelen karbon monoksit zehirlenmelerine bağlı ölümler, havaların soğumasıyla beraber ne yazık ki tekrar yaşanmaya başladı. Geçtiğimiz hafta sonu Konya`da 3, Niğde`de 1 vatandaşımız sobadan sızan karbon monoksit gazı nedeniyle yaşamını yitirdi.

Makina Mühendisleri Odası Ankara Şube Yönetim Kurulu Başkanı Ö. Varlık ÖZERCİYES, karbon monoksit gazı zehirlenmeleri ile ilgili kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla, aşağıdaki konulara dikkat çekerek vatandaşlarımızı ve yetkilileri uyardı.

Sobaların yanlış kurulumu ve yakılması, baca temizliğinin yaptırılmaması, kalitesiz ve standartlara uymayan yakıt kullanılması, soba-baca ve şofben-baca bağlantılarının yanlış yapılması,  bacalar ile soba ve şofben cihazlarının standartlara uygun olmaması veya yanlış montajdan dolayı genellikle sonbahar ve kış aylarında zehirlenme vakaları artmaktadır.

Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı

-          Soba, kapasitesine uygun bir odaya veya mahale kurulmalıdır.  

-          Soba sıcaktan etkilenmeyen yanmaz bir levha ya da tercihen mermer üzerine yerleştirilmelidir.

-          Soba boruları mümkün olduğunca kısa ve düşey doğrultuda olmalı, yatay borular bacaya hafif bir eğimle döşenmelidir. Uzun yatay boruların kullanımından kaçınılmalıdır. En fazla 2 adet dirsek kullanılmalıdır.

-          Sobalar aşırı doldurulmamalıdır. Gereğinden fazla doldurulan sobanın duman yolu daralır ve soba içinde düzensiz ısı dağılımı olacağından baca çekişi zayıflar.

-          Soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanmasının sağlanması hem yakıt tasarrufunda hem de yanma emniyeti açısından daha faydalıdır. Böylece soba içinde ortaya çıkan zehirli gazlar yanarak sobayı terk ederler.

-          Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalıdır.

-          Lodoslu havalarda kesinlikle soba yakılmamalıdır. Soba zehirlenmelerinin büyük çoğunluğu lodoslu havalarda yakılan sobalardan kaynaklanmaktadır.

-          Karbon monoksit zehirlenmelerinin belirtileri yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi ve halsizlikle başlar. Uyku hali, bunaltı, kusma, görme bulanıklığı ve huzursuzluk oluşur. Bu belirtilerin bir veya birkaçının hissedilmesi halinde öncelikli olarak kapı ve pencereler mutlaka açılmalıdır.

Bakımı yapılmayan bacalar, zehirlenmelerin ve yangınların başlıca nedeni

-          Tekniğine uygun imalatı, temizliği ve bakımı yapılmayan bacalar, zehirlenmelerin ve yangınların başlıca nedenidir. Bacalar standartlara uygun yaptırılmalı; baca çekişini arttırmak için baca yalıtımı yaptırılmalıdır.

-          Pencere veya duvar delinerek yapılan bacada delinen kısımda, sızdırmazlık sağlanmasına mutlaka dikkat edilmelidir.

-          Yangın emniyeti için bacalar çatının mahyasından en az 50–80 cm yükseklikte olmalıdır.

-          İdeal yanma için etkili baca yüksekliği en az 3,5 m, en fazla 5 m olmalıdır.

-          Bacalara yağmur suları, kuşlar, ağaç yaprakları vb. maddelerin girmesini engellemek için mutlaka başlık kullanılmalıdır.

-          Bacaların, kömür gibi fazla miktarda is bırakan yakıt kullandığı takdirde 2 ayda bir, diğer yakıtlar (sıvı ve gaz gibi) kullandığı takdirde ise 3 ayda bir temizliği mutlaka yapılmalıdır.

Şofbenin kullanıldığı yere temiz hava girmesi sağlanmalıdır

-          Şofben zehirlenmeleri gaz kaçaklarının yanı sıra, özellikle kışın yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde, oksijen oranının düşmesi ve karbon monoksit oranının yükselmesi sonucu gerçekleşmektedir. Bu nedenle şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır.

-          Cihaz hermetik olsa dahi banyo kapısı havalandırma menfezleri mutlaka taktırılmalıdır.

-          Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan, bina aydınlığına vb. bağlı cihazlar asla çalıştırılmamalıdır.

-          Şofbenin monte edileceği mekân yeterli büyüklükte olmalı, ıslak zeminli mekânlara kesinlikle şofben montajı yapılmamalıdır.

-          Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde; öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı, elektrik düğmeleri kapalı durumda olmalı, kibrit çakmak gibi alev ve kıvılcım çıkartabilecek hiçbir işlem yapılmamalı, karşılıklı pencereler açılarak ortam havalandırılmalı, gaz şirketi yetkilisi veya şofben servisi hızla aranmalıdır.

Yakıt alırken kaçak ve belgesiz olmamasına özen gösterilmeli

Vatandaşlarımız, kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesinin olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat etmelidirler. Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu da mutlaka kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan asla kömür vb. alınmamalıdır. Yetkililer belgesiz ve kaçak kömür vb. yakıt satışını engellemeli, halkın can güvenliğini tehlikeye atan bu tür eylemlere asla izin vermemelidirler.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Ankara Şubesi olarak; toplum yararı ve kamusal denetim anlayışımız gereği meslek alanlarımızla ilgili konularda toplumu bilgilendirmeyi görev biliyor; karbon monoksit gazı nedeniyle yaşanan zehirlenmelerin tekrarlanmaması için vatandaşlarımızı ve yetkilileri dikkatli olmaya çağırıyoruz.

Ö. Varlık ÖZERCİYES

TMMOB Makina Mühendisleri Odası

 Ankara Şube Yönetim Kurulu Başkanı 

ŞUBE İÇERİĞİ