"Uluslararası Doğal Gaz Kongresi ve Sergisi 2007"nin Hazırlıkları Sürüyor, Doğal Gaz Piyasası Ülkemiz ve Halkın Çıkarları Doğrultusunda Düzenlenmelidir"
TMMOB Makina Mühendisleri Odası, 2007 Mayıs ayında Ankara'da yapılacak olan, Uluslararası Doğal Gaz Kongresi ve Sergisi 2007'nin hazırlıklarını hızla sürdürüyor. Kongre 3–5 Mayıs 2007 tarihlerinde Ankara Sheraton Hotel Kongre Merkezinde yapılacak. MMO, bu Kongre ile sektörel sorunları masaya yatırmayı amaçlıyor.
Alternatif birçok yakıta göre ucuzluğu, kullanım kolaylığı, stoklama sorununun olmayışı v.b. üstünlükleri ile 1980'li yılların sonundan itibaren Türkiye enerji sektörüne giren doğal gaza talebin hızla arttığı biliniyor. Doğal gazın ilk kullanıma başlandığı 1987 yılında 522 milyon m³ düzeyinde olan doğal gaz tüketimi, 18 yıl içinde 51,5 kat artışla 2005'te 26.865 milyon m³'e ulaşmıştır. 2006 yılı için EPDK'nın tüketim tahmini 30.121 milyon m³'tür. Doğal gazın kentlerde ve sanayide kullanımının yaygınlaşmasının yanı sıra, yeni tesis edilecek santrallerde yakıt olarak kullanılmasıyla doğal gaz talebinin daha da artacağı ve 2010 yılında 43 297,2015 yılında 53 616,2020'de ise 62 468 milyon m³'e ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Doğal gaz tüketim artışındaki en büyük etken, elektrik enerjisi üretiminin yaygın bir biçimde doğal gaza dayandırılmasıdır. Bunun ana nedeni ise hatalı ve abartılı doğalgaz talep tahminleri sonucunda Türkiye'nin imzaladığı gaz alım anlaşmalarıdır. Bu yöndeki politikalara karşı, Odamız ve diğer meslek odalarının yönelttiği öneri ve eleştiriler, TMMOB ve bağlı Odalar ile Devlet Planlama Teşkilatı'nın gaz talep tahminlerinin abartıldığı, doğal gaza dayalı yeni enerji santrallerine ihtiyaç olmadığı yolundaki uyarıları da dikkate alınmamıştır.
İthal ettiği doğal gazın % 65'lere varan kısmını elektrik üretiminde kullanan, elektrik üretiminin % 45'lere varan kısmını doğal gaza dayandıran ülkemizde, bugün, doğal gaza bağımlılığın sonucu olarak yaşanan maliyet artışına bağlı enerji krizlerinde, özel sektörün doğal gaz yakıtlı santrallerinde elektrik üretimini durdurmaları da önemli bir rol oynamaktadır.
Türkiye, halen mevcut ve öngörülen tüketim miktarlarının üzerinde alım sözleşmeleriyle, alınan gazın parasını nakit ödeme yükümlülüğünün yanı sıra, "Al ya da Öde" yükümlülüğü ile karşı karşıyadır. Öte yanda, mevcut doğal gaz anlaşmalarının bir bölümünün süreleri 2010 yılında sona ermektedir. Bu durumda, Rusya'ya olan bağımlılığın azaltılması, arz kaynaklarının Mısır, Türkmenistan v.b. projelerle çeşitlendirilmesi, yurt içinde doğal gaz aramalarının ve üretiminin arttırılması, fazla gaz arzının Avrupa'ya ihraç edilmesi v.b. politika ve uygulamalar gündemdedir.
9 Şubat 1990 tarih ve 397 sayılı Doğal Gazın Kullanımı ile ilgili Kanun Hükmünde Kararname ile doğal gazın ithali, dağıtımı, satışı ve fiyatlandırılmasında tekel konumuna getirilen BOTAŞ'ın bu konumu, 2 Mayıs 2001 tarihinde yasalaşan 4646 Sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu ile sona ermiştir. 2001 yılında IMF ve Dünya Bankası direktifleri doğrultusunda "15 günde 15 yasa" aceleciliği ile çıkarılan yasalardan biri olan 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Yasasına göre 2009 yılına kadar BOTAŞ'ın alım sözleşmelerinin her yıl % 10'unun ihale yoluyla özel kuruluşlara devredilmesi öngörülmektedir. Böylece doğal gaz ithalatındaki kamu tekeli özel sektöre ve piyasaya devredilmiş olacaktır. Şu ana kadar yapılan ihalelerle kentsel doğal gaz dağıtımı ve satışında az sayıda grup etkin olmuştur.
EPDK, doğal gaz kullanımını tüm ülkeye yaygınlaştırmak amacıyla doğal gazın geldiği ve ulaşacağı kentlerde "Kentsel Doğal Gaz Dağıtım Lisansları"nı ihale etmektedir. İhalelerde birim hizmet ve amortisman bedeli olarak en düşük bedeli teklif eden şirketlere, 30 yıllık süreyle ihale kapsamı kentte (kentlerde) kentsel doğal gaz dağıtım lisansı verilmektedir. Bazı şirketler ihaleleri sıfır hizmet amortisman bedeli ve abone bağlantı bedeli ile kazanmıştır. Bu ilk bakışta kullanıcı yararına görünmektedir. Ancak, sekiz yıl boyunca satın aldığı gazı müşterilere kârsız satacak olan ve abonelerden bağlantı bedeli almayacak olan bu kentsel gaz şirketlerinin, yatırım ve işletme giderlerini nasıl karşılayacağı merak konusudur. Sekiz yıl boyunca sürekli zarar edecek bir işletmenin, bir süre sonra bu durumu gerekçe gösterip, sözleşme değişikliği v.b. talepler öne sürüp-sürmeyeceği, zarar ettiği gerekçesiyle yatırımı durdurmaya ve geciktirmeye yönelmesi halinde ne tür önlemler alınabileceği v.b. sorular da yanıt beklemektedir.
Kentsel doğal gaz dağıtım şirketlerinin tümü için geçerli olacak, ülke çapında zorunlu uygulaması olan İç Tesisat, Servis Hattı, Şebeke Yapım ve Endüstriyel Tesis Doğal Gaz Dönüşüm Şartnameleri yoktur. Bu durumda, her kent ve şirketin uygulamaları farklı olabilmektedir. Bu düzensizliğin bir an önce giderilmesi ve ülke çapında geçerli olacak yapım şartnameleri ve uygulama birliğinin tesisi zorunludur. Makina Mühendisleri Odası kendi hazırladığı şartname önerilerini Kongrede tartışmaya açmayı düşünmektedir.
Makina Mühendisleri Odası bugüne değin, "Doğal gazla ilgili kurumların çalışmalarında şeffaflaşmasını, bilgilerin yaygınlaşmasını, herkesçe erişilebilir ve kullanılabilir olmasının sağlanmasını, doğal gaz temin politikalarının belirlenmesinde kapalı kapılar ardındaki gizli diplomasi yerine ilgili tüm kesimlerin katılacağı ulusal strateji belirlenmesi çabalarına ağırlık verilmesi" görüşlerini savunmuştur. Odamız bu anlayışla, bilginin paylaşılması, sorunların belirlenmesi, tartışılması ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amacıyla Uluslararası Doğalgaz Kongresi 2007'yi düzenleme kararı almıştır.
Kongre'de,
• Türkiye'nin Doğal Gaz Temin ve İhraç Politikaları
• Mevcut ve Yeni Doğal Gaz Temin Anlaşmalarının Değerlendirilmesi
• Doğal Gaz Sözleşmelerinin Devri
• Transit Boru Hatları ve Doğal Gazın Üçüncü Ülkelere Satışı
• Kentlerde ve Sanayide Doğal Gaz Kullanım Uygulamaları
• Elektrik Üretimi İçin Doğal Gaz Kullanımı
konuları ayrıntılı bir şekilde tartışılacaktır.
Ana başlıkları yukarıda belirtilen strateji, politika ve uygulamaların ve bunlarla ilgili düzenleyici mevzuat ve denetim çalışmalarının, ilgili tüm tarafların Kongreye katılımıyla ayrıntılı bir şekilde tartışılması, sorunların dile getirilmesi ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi öngörülmektedir.
MMO'nun düzenleyeceği Kongreyi destekleyen kuruluşlar ise gün geçtikçe artıyor. Şu ana kadarki haliyle destekleyen kuruluşlar şunlar:
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı–ETKB, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.–BOTAŞ, Maden Tetkik Arama–MTA Genel Müdürlüğü, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı–TPAO, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Elektrik İletim A,Ş–TEİAŞ, Elektrik İşleri Etüt İdaresi–EİEİ, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Teknik Araştırma ve Uygulama Genel Müdürlüğü.
• Doğal Gaz Cihazları Sanayicileri ve İşadamları Derneği–DOSİDER, Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği Derneği–GAZ-BİR.
• Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi–DEK TMK, İTÜ Enerji Enstitüsü, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi–MAM Enerji Enstitüsü, Türkiye Kojenerasyon Derneği, Türk Tesisat Mühendisleri Derneği–TTMD.
• Afyon Kocatepe Üniversitesi, Akdeniz Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Balıkesir Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Dumlupınar Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Fırat Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Osmangazi Üniversitesi, Pamukkale Üniversitesi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Trakya Üniversitesi, Uludağ Üniversitesi.
Kongrede yurt içinden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, BOTAŞ, TPAO, EİEİ, AB Genel Sekreterliği, EPDK, Rekabet Kurumu v.b. kamu kuruluşlarının, GAZBİR, DOSİDER, Türkiye Kojenerasyon Derneği v.b.sektör dernekleri ile uzman ve akademisyenlerin sunumları olacak. Yabancı konuşmacılar arasında PLATTS Editörü John ROBERTS, Avusturya OMV'den Nabucco Doğal Gaz Boru Hattı Projesi Müdürü Reinhard MİTSCHEK, PSI–RU/Public Services International–Research Unit/Uluslararası Kamusal Hizmetler Sendikası–Araştırma Biriminden Prof. Dr. Stephen THOMAS ve EUROGAS, TÜRKMENGAZ, İran'dan NIGC, AZERGAS gibi yabancı kuruluşların temsilcileri de bulunuyor.
Kongre hazırlıklarını, Düzenleme ve Yürütme Kurulları yürütüyor. Düzenleme Kurulu Başkanlığını MMO Yönetim Kurulu Başkanı Emin KORAMAZ yapıyor. Yürütme Kurulu'nda ise İTÜ Enerji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Abdurrahman SATMAN, ASAM Genel Koordinatörü ve Petrol Mühendisleri Odası eski Başkanı Necdet PAMİR, Dünya Enerji Konseyi–Türk Milli Komitesi'nden (DEK–TMK) eski BOTAŞ Daire Başkanı Necil Kurtkaya, BOTAŞ'tan Yalçın OKUMUŞOĞLU, ısıtma ve tesisat sektöründen Aytekin ÇAKIR ve TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı ve DEK–TMK Yönetim Kurulu Üyesi Oğuz TÜRKYILMAZ gibi sektörde tanınan isimler ve MMO Merkez Yönetim Kurulu üyeleri Ahmet ENİŞ, Şuayip YALMAN, Barış LEVENT ve Osman TEZGİDEN de bulunuyor.
Katılımcılar ve program yakında kesinleşecek. Kongre ile ilgili gelişmeler www.dogalgaz2007.mmo.org.tr adresinden takip edilebilecektir.
|
Hakkımızda
ULUSLARARASI DOĞAL GAZ KONGRESİ VE SERGİSİ 2007'NİN HAZIRLIKLARI SÜRÜYOR
